DİQQƏTLİ OLUN: uşaqda bu əlamətlərdən hansısa varsa...

DİQQƏTLİ OLUN: uşaqda bu əlamətlərdən hansısa varsa...Minimal beyin disfunksiyası diaqnozu rast gəlinən uşaqlarda oyanıqlığın artması, emosional qeyri-labillik, zəif nəzərə çarpan sensomotor və nitq pozğunluqları, qavramanın pozğunluğu, diqqətsizlik, davranışdakı çətinliklər, təcrübi vərdişlərin formalaşmasının çatışmazlığı və intellektual fəaliyyətin seçici defisiti əlamətləri ilə müşayiət olunan simptomlar göstərilir.
Bu vəziyyətlər mərkəzi sinir sisteminin perinatal zədələnməsi, yarımçıq doğulma, erkən yaşda kəllə-beyin travması və neyroinfeksiya ilə əlaqədar beynin yüngül ocaqlı zədələnməsindən meydana çıxan simptomo komplekslərdir.
Uşaqlarda beynin funksional sisteminin inkişaf tempində ləngimə müşahidə olunur. Ümumi intellektual inkişaf norma və subnorma həddində olur, lakin uşaqların məktəbdə oxuması və sosial adaptasiyasında çətinliklər yaranır.

Bu diaqnozu necə təyin etmək olar?
- Uşaqların erkən psixo-motor inkişafı yaşa görə geri qalır; gec oturur, gec yeriyir, gec danışır.
- Uşaq çox hərəkətlidir, hövsələsiz, diqqətsiz, tələskən, impulsivdir və ya əksinə, çox sakitdir, az hərəkətli, tez yorulandır.
- Belə uşaqlarda qamət pozğunluğu, əyri-pəncəlik, görmə zəifliyi, başağrıları, kəkələmə, enurez, kiçik motorikanın geriliyi (düymə bağlamaqda, ayaqqabı geyinməkdə, qayçıdan istifadə etməkdə çətinlik çəkirlər) və s. olur.
Minimal beyin disfunksiyası baş beynin erkən, lokal zədələnməsi kimi qiymətləndirilir, həmçinin, disontogenezin xüsusi forması olub, ali psixi funksiyaların ayrı-ayrı hissələrinin yaşa görə formalaşmasının ləngiməsi ilə xarakterizə olunur. Nəzərə almaq lazımdır ki, mürəkkəb funksional sistem kimi ali psixi funksiyalar beyin qabığının məhdud bir sahəsində və yaxud izolə olunmuş hüceyrə qrupunda lokalizə oluna bilməz. Əksinə, birgə fəaliyyət göstərən zonanı özündə birləşdirən mürəkkəb bir sistemdir. Ali psixi fəaliyyət tamamilə müxtəlif, bəzən beynin bir-birindən uzaq hissələrini əlaqələndirir.
Bir yaşdan üç yaşa qədər tez-tez oyanıqlığın artması, hərəki narahatlıq, yuxu və iştahanın pozğunluğu, çəki artımının ləngiməsi, psixo nitq və motor inkişafının ləngiməsi müşahidə olunur. Üç yaşda motor qeyri-dəqiqlik, diqqətsizlik, hərəki hiperaktivlik, impulsivlik, tərslik və neqativizm diqqəti cəlb edir. Bu yaşda uşaqlarda artıq enurez və enkoprezin ilk əlamətləri müşahidə olunur. Tez-tez immunitetin pozğunluğu, tez-tez xəstələnmə, yuxarı tənəffüs yollarının xroniki xəstəlikləri (tonzillit), dəri (ekustativ diatez, neyrodermit) və mədə-bağırsaq pozğunluqları (qastroduodenik, öd yollarının diskineziyası) müşahidə olunur.
Simptomların yaranması uşağın bağça (3 yaşa) və ya məktəb yaşına (6-7 yaşa) təsadüf edir. Bu qanunauyğunluq psixi və fiziki gərginliyin artması nəticəsində mərkəzi sinir sisteminin yeni tələbatlara uyğunlaşa bilməməsi ilə əlaqədardır. Minimal beyin disfunksiyasının kritik dövrü uşağın psixi nitq inkişafı dövrünə aiddir. Bu dövr 1-2 yaşı əhatə edir. Bu vaxt beyin qabığının nitq sahəsinin fəallaşması və nitq vərdişinin formalaşması aktivləşir. Əlverişsiz faktorların bu dövrdə təsiri nitq inkişafının ləngiməsinə səbəb olur. İkinci kritik dövr 3 yaşı əhatə edir. Bu dövrdə uşaqda fəal işlədilən söz ehtiyatı artır, frazalı nitq təkmilləşir, diqqət və yaddaş aktiv inkişaf edir. Psixi yükləmənin bu dövrdə artması davranışının tərslik, neqativizm, sözə baxmamaq şəklində pozulmasına, həmçinin, psixonitq inkişafdan qalmaya və nevrotik pozğunluqlara səbəb olur. Üçüncü kritik dövr 6-7 yaşı əhatə edir. Bu dövr yazılı nitqin inkişaf etdiyi dövrə təsadüf edir. Bu dövrdə uşaqlarda akademik vərdişlərin formalaşmasının pozğunluğu və davranış problemləri meydana çıxır və yüksək tezlikdə travmatizasiyaya səbəb olur. Psixoloji xarakterin çətinliyi vegetativ damar distoniyası şəklində psixosomatik pozğunluqla müşahidə olunur.
Müalicə nevropatoloq, psixoloq, loqoped, pediatr, ortoped və s. mütəxəssislərin nəzarəti ilə kompleks şəkildə aparılmalıdır. Belə uşaqlar hər gün eyni saatda yatmalı, eyni vaxtda oyanmalıdır. Televizor, kompüter qarşısında minimum vaxt keçirmək (sutkada 30 dəqiqəyə qədər), üzgüçülük, rəqs, gimnastika ilə məşğul olmaq, uşaqla taktil kantakt yaratmaq (masaj), lazım gəldikdə müvəffəqiyyətlərinə görə onu tərifləmək müsbət effekt verir. Kompleks yanaşmada pisixoloji-pedaqoji, psixo-terapevtik korreksiyadan əlavə, medikamentoz müalicə də mühüm yer tutur. Simptomatik müalicədə nootroplar; beyin-qan dövranını yaxşılaşdıran, sakitləşdirən vasitələrdən istifadə olunur.
Əminə Mazanova,
"Narınc" Uşaq Psixologiya Mərkəzinin psixo-pedaqoqu
Aile.lent.az

Xəbərlər     Baxılıb: 1570   Tarix: 17 yanvar 2017
f Paylaş

Kurslar.az kurslar

Oxşar xəbərlər

.

Qatığı daha faydalı etməyin yolu

Şəfa mənbəyi olan qatığın içinə 1 qaşıq kətan toxumu əlavə etdikdə, verdiyi güclü təsirlərə inanmayacaqsınız. Toxumlar sağlamlığımız üçün vacib vitamin və minerallar təmin edən qidalardır. Omeqa-3 yağ turşuları, lif, zülal

.

Yorğun olanda gözlərimizi ovuşdurmağın SƏBƏBLƏRİ

Alimlər çoxlu araşdırmalar aparıb və gözlərin ovuşdurulmasının bir neçə səbəbini tapıblar. .   -a istinadən bildirir ki, yeni doğulan körpələr gözlərini ovuşdurursa, bu yorğunluğun açıq əlaməti və yuxu vaxtının gəldiyin

.

İnsan hər gün ağlasa nə olar?

Duyğularınızı daim nəzarətdə saxlamaq və ağlamağa imkan verməmək son dərəcə zərərlidir. Ancaq hər gün uzun müddət ağlamaq sağlamlığa zərər verə bilər. İnsan hər gün ağlasa nə olar?. -a istinadla xəbər verir ki, tez-tez ağlama

.

Elektron siqaret çəkənlərə ciddi XƏBƏRDARLIQ

25 yaşlı Cozef Lourens illərlə siqaret çəkməyin sağlamlığa ciddi fəsadları haqqında öz hekayəsini paylaşıb.   -a istinadən xəbər verir ki, bu barədə "Mirror" portalı məlumat yayıb. . Məlum olub ki, uzun müddət elektro

.

Banan adı ilə aldığımız meyvə "afrika kartofu" imiş - Diqqət

Banan çoxlarının sevdiyi meyvədir. Onu öz cinsindən olan plantainlə tez-tez qarışıq salırlar. -a istinadən banan və plantainin fərqi barədə məlumat verir. Banan daha sarı, ətirli, yumşaq və şirin olur. Forması qövsvaridir

.

Novruz bayramından sonra hansı xəstəliklər kəskinləşir?

Bayram günlərində hər evdə masalarda məcməyi dolu şirniyyat, qoz-fındıq, müxtəlif çərəzlər qoyuldu. Ailənin bütün üzvləri uşaqdan tutmuş yaşlıya kimi çayla paxlava, şəkərbura, qoğal yeyəcək, tez-tez də ağzına ləbləbi atacaq

.

Gündə 50 qram halva yeməyin faydaları

Halva gündə 50 qramdan çox olmamaq şərti ilə ürək və bağırsaqlar üçün faydalıdır,. "unikal"a istinadən xəbər verir ki, zülallar, vitaminlər və minerallarla (kalsium, dəmir və maqnezium) zəngin olan halva qığırdaq

.

Ən təhlükəli xərçəng növlərindən birinin ilk əlamətləri

Britaniyalı həkimlər dörd narahatedici əlamət açıqlayıblar. Bəzi xərçəng növləri əlamətlərinə görə erkən mərhələdə tanınır. .   -a istinadən bildirir ki, bu barədə Böyük Britaniya Milli Səhiyyə Xidmətinin ekspertləri bildiriblər

.

Bağırsaq xərçəngini yaradan faktor aşkarlandı

ABŞ-ın Fred Hatçinson Xərçəng Mərkəzinin alimləri aşkar ediblər ki, ağız boşluğunda yaşayan "Fusobacterium nucleatum" bakteriyası bağırsaqlara keçərək aqressiv şişlərin əmələ gəlməsinə səbəb ola bilir. Araşdırmanı

turlar.az

sonxeber.az yaz geyimleri 2024 reseptler hamiləlik bayatılar vətən haqqında kəpək uzdeki qara noqteler hamiləlik dövrü kosmetika novruz bayramına aid oxu az damla faydalı bilgilər toyuq salati