Neyrovizualizasiya

NeyrovizualizasiyaNeyrovizualizasiya bir neçə üsullarla beyinin strukturunu, funksiyalarını və beyinin biokimyəvi xarakteristikasının müayinəsidir. Bu kompyuter tomoqrafiyası və maqnit rezonanas tomoqrafiya yolu ilə əldə olunur. Neyrovizualizasiya tibbin yeni bölməsi olub nevrologiya, neyrocərrahiyyə və psixatriya ilə birlikdə fəaliyyət göstərir.
Funksional neyrovizualizasiya baş beyin mərkəzində olan bütün məlumatları əldə edə bilir. Bu işləm beyin mərkəzində metobolizmi yüksəldir və görüntünü(neyrovizualizasiya) ekranda işıqlandırır. Bundan sonra isə əsas iş görüntünü"oxumaq"olur.
Tarixi
İlk dəfə 1918-ci ildə amerika neyrocərrahı U.E. Dendi ventrikuloqrafiyadan istifadə edib. O zaman baş beyin mədəciklərinin rentgen şəklini ineksiya vasitəsilə hava vuraraq əldə ediblər. U.E. Dendi rentgen zamanı havanın subarxronidal yayılmasını da punksiya vasitəsilə yoxlamış və beyinin bu üsulla yoxlanılmasını pnevmoensefaloqrafiya adlandlrmışdır.
1927-ci ildə Eraş Moniş ilk dəfə praktikada serebral angioqrafiya etmiş və bu vasitə ilə beyin qan damarlarının normal və ya anormal işləməsini müayinə etmişdir.
1968-ci illərdə A.M. Kormak və Q.N. Haunsfild praktikada kompyuter tomoqrafiyasını tətbiq etmişlər. Bu müayinə onlara baş beyinin görüntüsünü daha aydın və dəqiq müayinə etməyə imkan yaratdı. 1979-cu ildə onlar bu kəşflərinə görə Nobel mükafatına layiq görülüblər. 1980-cı ildə radioliqandam kəşf edildi.
2003-cü ildə maqnit rezonans tomoqrafiyasını kəşf etdiklərinə görə P.Mensfild və P.K. Loterbur fiziologiya və tibb sahəsində Nobel mükafatına layıq görülüblər. Bu texnologiya sahəsində beyində baş verən meydana çıxan bütün xəstəlikləri ən incəliklərinə qədər görmək mümkün olur. Maqnit rezonanas tomoqrafiyası beyin damarlarında meydana gələn bütün patologiyaları aşkar etmək qabiliyyətinə malikdir. Bu müayinə metodu ilə insult xəstəliyinə diaqnoz qoymaq mümkündür.
2006-ci ildən başlayaraq beynin müayinə vasitələri ilə diaqnostikası (neyrovizualizasiya) ən yüksək həddə çatıb.
Beyinin kompyuter tomoqrafiyası
Kompyuter tomoqrafiyası və ya kompyuter aksial tomoqrafiya rentgen şüalarının insan beynində çoxlu sayda müxtəlkif istiqamətlərə yönəlməsidir. Adətən ondan tez biq zamanda kəllə beyinin görüntüsünü əldə etmək istəyən zaman istifadə edilir. Bu zaman kompyuter proqramı rəqəmsal inteqral say sistemi ilə işləyir və şüalar beyinin dərin qatlarına sızaraq geniş görüntü əldə edir.
Diffuz optik tomoqrafiya
Bu şüa basitəlisə insan orqanizminin vizual görüntüsünü əldə etməkdir. Bu texnoloji aparat hemoqlobinin optik absorbsiyasını və onun oksigenlə doymaq qabiliyyətini ölçür.
Optik siqnallar
Diffuz optik siqnallar basitəsilə baş beyinin kök hissəsini müayinə etmək olur. Bu texnologiya hemoqlobinin absorbsiyasını, qan dövranını, neyronları millimetr səviyyəsinə qədər müayinə edə bilir. Bu aparat Qabriel Qratton və Monika Fabiani tərıəfindən işlənib hazırlanmışdır.
Maqnit rezonanas tomoqrafiya
Bu maqnit sahəsi və radiodalğalar vasitəsilə beyin strukturunun 2 və 3 tərəfli görüntüsünü marker vasitəsilə əks edilməsidir.
Funksional maqnit rezonanas tomoqrafiya beyin qan dövranının aktivliyini göstərmək qabiliyyətinə malikdir. Bu müayinə metodu vasitəsilə beyin qan dövranının aktivlik dərəcəsini asanlıqla ayırd etmək olur. Aparat beyinin hansı hissəsinə qanın yaxşı işləməmsini aydın göstərir. Bu da həkimlərə həmin hissədə olan patologyanı aradan qaldırmağı asanlaşdırır. Diaqnoz qoyulduqdan sonra patologiyanı aradan qaldırmaq neyronların aktivliyinin artmasına səbəb olur.
Funksional maqnit rezonanas tomoqrafiyadan tibbi məqsədlərlə istifadə edilir. Bu aparat həkimə müalicə və ya əməliyyat aparması üçün düzgün istiqamət verir.
Bəzən funksional maqnit rezonanas romoqrafiyadan marketinq reklam proqramlarının, terroristlər və cinayətkarların tutulması üçün də istifadə olunur.
Maqnitoensefaloqrafiya
Maqnitoensefaloqrafiya maqnit sahəsi ilə beytinin elektrik aktivliyi, beyinin həssaslığı, beyin neyronların elektroaktivliyi yoxlanılır. Bu aparat beyinin bütün hissələrində olan ən kiçik patologiyaları belə göstərmək qabiliyyətinə malikdir. Maqnitoensefaloqrafiya neyrocərrahlara patologiyanın yerləşdiyi yeri dəqiq göstərir. Bu da əməliyyat zamanı həkimlərin işini asanlaşdırır.
Pozitron-emission tomoqrfiya
Pozitron-emission tomoqrafiya beyində olan aktiv kimyəvi metobolik maddələri və qan dəyərlərini müayinə edir. Aparat görüntünü 2 və 3 ölçüdə təsvir edir. Bu zaman beyinə ötürülən pozitron radioizotopları siklotron və radioaktiv atomlarla beyindəki kimyəvi maddələrin görüntüsünü əks etdirir. Bu zaman sensorlu skayner radioaktiv indikatolra beyinin müxtəlif bölgələrində olan görüntünü çəkməyə imkan yaradır. Bu zaman kompyuter 2 və 3 ölçüdə olan görüntünü rəngli şəkildə göstərir. Müasir tibbdə bu üsulla neyromediatorların aktivliyi yoxlanılır.
Pozitro-emissian tomoqrafiya zamanı radioindikarotlar beyin qan dövranını, beyinin oksidləşməsini, beyində qlükozanın metobolizmini, beyin toxumasının aktivliyini təyin edib göstərir. Aparat beyinin görüntüsünü 30 saniyə ərzində əldə etmək qabiliyyətinə malikdir. PET baş beyin xəstəliklərini, beyin şişlərini, neyronlarda baş verən xəstəlikləri, demensiyanı, Aısheymer xəstəliyini aşkar edib şəklini çəkir. Aparat əvvəllər baş bermiş kiçik patoloiyaları da aşkar etmək qabiliyyətinə malikdir. Beyində olan ən kiçik artofiyaları da bu aparat vasitəsilə görmək mümkündür.
Milli.Az

Xəbərlər     Baxılıb: 1038   Tarix: 06 sentyabr 2022
f Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

Beynimiz xəyal ilə gerçəyi belə ayırd edirmiş

Alimlər deyir ki, beynimiz xəyal ilə gerçək görüntünü ayırmaq üçün düşündüyümüz qədər mürəkkəb mexanizmə malik deyil. xəbər verir ki, ABŞ-də aparılan yeni bir araşdırmaya görə beynin bir hissəsindəki aktivlik səviyyəsi

.

Bu 4 qida qaraciyəri təmizləyir

Bədənin ən vacib detoks orqanı olan qaraciyər sağlamlığımıza birbaşa təsir edir. Bəs qaraciyəri qoruyan və onu toksinlərdən təmizləməyə kömək edən 5 əsas qida hansılardır? Budur elmi araşdırmalara əsasən qaraciyər dostu

.

Gecə növbəsində işləyənlər OXUSUN

Alimlər müəyyən ediblər ki, gündüz saatlarında yemək qəbulunu məhdudlaşdırmaq gecə növbəsində işləyən insanlarda ürək-damar xəstəlikləri riskini azaldır. qafqazinfo-ya istinadən xəbər verir ki, bu barədə "Nature Communications"

.

Süni şəkildə yetişdirilən qarpızı necə tanıyaq? - Ekspert AÇIQLADI

"Mövsümündən əvvəl satışa çıxarılan meyvə və tərəvəzlər insan sağlamlığına ziyan vurur". . Bu sözləri qida məsələləri üzrə ekspert İlkin Şirinov -a açıqlamasında deyib. . O bildirib ki, sağlamlığa zərər  ən ço

.

Diyetoloq: Tərəziyə hər gün yox, həftədə bir dəfə çıxmaq daha doğrudur

Danimarkanın Orhus Universitetinin diyetoloqu Sandra Vigelene bədən çəkisinin düzgün qiymətləndirilməsi ilə bağlı vacib tövsiyə verib. Onun sözlərinə görə, çəki ölçmək üçün hər gün tərəziyə çıxmaq doğru yanaşma deyil. Əvəzində

.

Oturaq işlər kişiləri sonsuzlaşdırır

Uzun müddət masa arxasında və ya oturaq mühitdə işləmək kişilər üçün həm fiziki, həm də reproduktiv sağlamlıq baxımından ciddi fəsadlara yol aça bilər. xəbər verir ki, oturaq həyat tərzi qan dövranını zəiflədir, xüsusil

.

Şirin bir işarə: Yuxuda şokoladlı dondurma görməyin 6 fərqli yozumu

Yuxular həyatımızın gizli mesajlarını daşıyan bir körpü kimidir. Onların içində şirin və ləzzətli simvollar da var ki, bu da insan psixologiyasının və daxili arzularının əksidir. Bu simvollardan biri də şokoladlı dondurmadır

.

Alkoqol qadınlarda beynin immun müdafiəsini kişilərdən daha çox zədələyir

Yel Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, spirtli içki istifadəsi qadınların beyin immun sisteminə kişilərə nisbətən daha ağır təsir göstərir. . xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri "Biological Psychiatry"

.

Depressiya və insult buna görə olur

Həddindən artıq duz psixika üçün təhlükəlidir.  xəbər verir ki, endokrinoloq Zuhra Pavlova qidada duzun depressiyaya səbəb olduğunu bildirib. "Çünki duz davranış dəyişiklikləri ilə əlaqəli iltihablı protein IL-17A istehsalın

turlar.az

sonxeber.az=https://sonxeber.az=sonxeber.az qis geyimləri 2025 qaşların formalari hamilelikde qidalanma maraqlıdır mektebli sac duzumleri salatların bəzədilməsi şirin xəmir işləri sanama seksi vətən haqqında bayatılar gözellik qiz burcu