Seliakiya - irsi xəstəlik

Seliakiya - irsi xəstəlikSeliakiya irsi xəstəlikdir (müəyyən genlərlə valideynlərdən uşaqlara ötürülür).
Bir çox hallarda bu xəstəliyin diaqnozu uşaq vaxtlarnda qoyulur. Lakin bəzən diaqnoz vaxtında qoyulmur və uşaq, daha sonra isə böyük uzun illər ərzində müxtəlif xəstəliklərdən uğursuz olaraq müalicə olunur (disbakterioz, anemiya və s.) və nəticədə düzgün diaqnoz hətta insanın 30-40 yaşında qoyulur.
Vaxtında təyin olunmamış seliakiya uşağın inkişafında müxtəlif pozulmalara səbəb olur - fiziki inkişafın ləngiməsi (çəkin və boyun normalara uyğun olmaması), anemiya, sümüklərin kövrək olması və tez-tez qırılması, diş problemləri, cinsi inkişafının ləngiməsi və s. Bu səbəbdən valideynlər uşağının sağalamlığına və inkişafına qarşı çox diqqətli olmalı və xəstəliyin ilk simptomlarında bu haqda həkimə məlumat verməlidir.
Seliakiya zamanı insanın orqanizmində "qlyüten" zülalına qarşı dözümsüzlük yaranır. Qlyüten arpa, çovdar, buğda kimi yarmaların tərkibinə daxildir. Xəstənin bağırsaqlarına bu zülalın hətta mikroskopik miqdarı (milliqrammlar) düşdükdə orada iltihab və həzm və sovurma proseslərin pozulması yaranır. Nəticədə insanda qəbizliklə növbələşən ishal (həcmli üfunətli nəcis), ürəkbulanması, qusma, qarında köp, ağrılar, iştahanın azalması  inkişaf edir.
İltihablaşmış bağırsaq orqanizmin sağlamlığı və inkişafı üçün lazım olan maddələri tam şəkildə sovura bilmir və insan orqanizmində bir çox vacib maddələrin (dəmir, kalsium, zülallar, yağlar, vitaminlər və s.) çatışmazlığı yaranır. Məhz bu səbəbdən seliakiya xəstəliyi olan uşaqların fiziki inkişafında geriləmə (az çəki, kiçik boy), anemiya (dəmir elementinin çatışmazlığına görə), diş və sümük problemləri (kalsiumun çatışmazlığına görə), dəridə səpgilər və s. müşahidə olunur.
Adətən seliakiyanın ilk simptomları körpənin qidalanmasına əlavə qidalar (sıyıqlar, suxari, çörək və s.) daxil olunmağa başladıqda üzə çıxır. Bu qidaların qəbulu uşaqda yuxarıda sadaladığımız simptomların (ishal, ürəkbulanması, qusma, köp) əmələ gəlməsinə səbəb olur. Bu qidalar qidalanmadan çıxardıqda simptomlar da müalicəsiz olaraq yox olur.
Seliakiyaya şübhə yarandıqda xəstəyə əlavə müayinələr təyin olunur (xüsusi immunoloji qan analizi, genetik analiz və s.).
Seliakiya xəstəliyi tam müalicə olunmasa da, xəstə tərkibində qlyüten olan qidaları qəbul etmədikdə, xəstəliyin simptomları üzə çıxmır. Beləliklə, seliakiyanın müalicəsinin  əsası müəyyən pəhrizdir. Belə pəhrizi xəstə ömrünün sonuna kimi saxlamalıdır.
Hansı qidalar seliakiya xəstəliyi zamanı əks-göstərişdir?
- Buğda unu, buğda nişastası, buğda sıyıqları, buğda çörəyi, kvas, araq (buğda əsasında hazırlanmış) və s.
- Çovdar çörəyi, çovdar yarması, sıyıqlar, kvas və s.
- Arpa yarması, arpa sıyığı, arpa nişastası, pivə və s.
- Yarımfabrikatlar, konservlər, kolbasa-sosis, hazır souslar, tərkibində aromatıaşdırıcı maddələr və rəngvericilər olan məhsullar. Bu məhsulların tərkibində bir çox hallarda qlyüten olur. Bu səbəbdən belə məhsulları yalnız o halda qəbul etmək olar ki, etiketin üzərində qlyütenin olmaması haqqında qeyd olunsun ("qluten free", "без глютена" qeydi, üstündən xətt çəkilmiş sümbül). Körpələr üçün olan sıyıqlar, konservlər, şirələrin üzərində də belə qeyd ola bilər. Belə məhsullar məhz seliakiya xəstəliyi olan uşaqlar üçün nəzərdə tutulub.
Bəzi dərmanların tərkibində də qlyüten ola bilər. Bu səbəbdən müalicədən əvvəl dərmanın tərkibinə fikir vermək lazımdır.
Milli.Az /news.milli.az

Xəbərlər     Baxılıb: 1004   Tarix: 28 oktyabr 2021
f Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

Çiyələyi necə saxlayaq ki, dadı qaçmasın?

Çiyələyin acılaşmaması və uzun müddət təzə qalması üçün saxlama qaydaları açıqlanıb. xəbər verir ki, çiyələyi yuyaraq saxlamaq olmaz. Bu halda meyvə tez yumşalır və dadını itirir. Əgər yumaq zəruridirsə, bir hissə sirkə v

.

Qidalarda geniş istifadə olunan boya şəkərli diabet yaradır

Tsyasin Nanhu Universitetinin çinli alimləri sübut ediblər ki, qida sənayesində məhsullara ağ rəng vermək üçün geniş istifadə olunan titan dioksid (E171) ciddi metabolik pozğunluqlara səbəb ola bilər. -ın xəbərinə görə, tədqiqatı

.

Xəyanətin əsas səbəbi açıqlandı

Uzunmüddətli münasibətlərdə xəyanətin əsas səbəbi açıqlanıb. xəbər verir ki, xəyanətə səbəb olan əsas amil cansıxıcılıq deyil, uzunmüddətli münasibətlərdə emosional və erotik tənəzzüldür. Bu barədə 45 illik təcrübəyə mali

.

Həkim böyük qarının gizli təhlükələri barədə xəbərdarlıq edir

Çoxlu visseral yağın olması idrak funksiyalarını pisləşdirə bilər. xəbər verir ki, Ulster Universitetinin (Şimali İrlandiya) endokrinologiya professoru Aleks Miras böyük qarının bu açıq-aşkar təhlükəsi barədə xəbərdarlı

.

Dünyada ilk dəfə süni yolla uşaq yaratdılar

Birləşmiş Krallıqda genetik xəstəliklərin qarşısını almaq məqsədilə istifadə edilən müasir IVF (süni mayalanma) texnikası ilk real nəticələrini verməyə başlayıb. "Üç nəfərin DNT-sini" birləşdirən bu metod sayəsind

.

Bağça yaşlı uşaqlar neçə dil bilməlidir?

Bağça dönəmindən başlayaraq, ali təhsilə qədər hər kəs rus, ingilis və türk dillərində təhsil ala bilər. Əksər valideynlər isə uşaqlarını kiçik yaşlarından xarici dildə olan qruplara, xüsusi bağçalara qoyulmasına can ata

.

Baş beynin "susuzluq siqnalı" erkən insult riskini göstərə bilər

Yeni elmi araşdırma beyin siqnallarının və susuzluğun insultla əlaqəsini ortaya qoyub. xəbər verir ki, yeni elmi araşdırma beyin siqnallarının və susuzluğun insultla əlaqəsini ortaya qoyub. ABŞ-nin Yale Universitetində aparıla

.

Yaxşı görmək istəyirsinizsə bu qidalardan çox yeyin

Göz sağlamlığını qorumaq və görmə qabiliyyətini uzun müddət yüksək səviyyədə saxlamaq üçün düzgün qidalanma mühüm rol oynayır. Mütəxəssislər bildirirlər ki, bəzi vitamin və antioksidantlarla zəngin olan qidalar gözləri gücləndirir

.

Dünyanın ən nadir qan qrupu kəşf edildi

Fransız alimlərin apardığı adi bir qan testi gözlənilməz tibbi sirri üzə çıxarıb - Qvadelupadan olan bir qadının qanında indiyədək məlum olmayan, planetin ən nadir qan qrupu aşkar edilib. xarici mediaya istinadla xəbər veri

turlar.az

sonxeber.az=https://sonxeber.az=sonxeber.az hamilelikde qidalanma makiyaj etmek qaydalari sade makiyaj sekilleri bilincik resepti at gucu nece hesablanir əbdürrəhim bəy haqverdiyev hamileliyi pozmaq ucun novruz bayramina aid hakista vətən həsrəti maya maskasi əfsanələr birlik