Çili bibəri (Capsicumfrutescens, annuum)

Çili bibəri (Capsicumfrutescens, annuum)Çili bibəri kəskin dadına görə kulinariya sahəsində ən böyük rol oynayan məhsullardan biridir. Tarix boyun çili bibərindən dünya mətbəxlərində istifadə edilib. Çili bibərini Avropa ölkələrinə Xristafor Kolumb gətirib. O Amerikada ekspedisiyalarda olan zaman Avropa ölkələrinə lobya, tütün, müxtəlif tərəvəzlər və çili bibəri gətirmişdir. Ekspedisiyada iştirak edənlər İspanola adasında əhalinin "aksi" adlandırdığı çili bibərini çox bəyənmiş və özləri ilə Avropaya gətirmişlər. Ekspedisiyada iştirak edənlər əvvəlcə çili bibərini bəzək bitkisi kimi bəyənmiş və sonralar onun meyvəsindən də istifadə etməyə başlamışlar.
Çili bibəri uzun, qırmızı rəngdə və içərisi toxumlarla dolu olur. Karib adalarında onu meyvə kimi qiymətləndirir və yeyirlər. Çili bibərinin idxalı İspaniyaya çoxlu qazanc gətirir. Avropa ölkələri arasında ən çox çili Macarıstanda yetişdirilir. Macarlar özlərinin temperamentli olmalarını səbəbini çili bibəri yemələrində görürlər. Bu ölkəyə çili bibəri türklər tərəfindən gətirilib. Macarıstanda çili bibərinin yetişdirilməsi türklərin işğalından sonra başlanıb.
Çili bibərinin müxtəılif növləri var. Onlar bir-birindən formasına və görünüşünmə görə fərqlənirlər. Quru dərilmiş çili bibərini soyuducuda 5-6 gün saxlamaq mümkündür. Bu müddətdən sonra onun qabığı solmağa və büzüşməyə başlayır. Çili bibərini sirkədə, duzlu suda və bitki yağında saxlamaq olur. Çili bibərini qurutduqdan sonra onu üyüdüb saxlamaq da mümkün olur.
Bəzi hallarda çili bibərini polietilen paketdə dondurucuda da saxlayırlar. 100 qram çili bibərinin qida dəyəri:
- Zülallar - 2 qr
- Yağlar - 0,2 qr
- Karbohidratlar - 1,5 qr
- Su - 90,2 qr
- Kalori - 40 kKal.
Çili bibərinin tərkibində çoxlu vitaminlər, niasin, xolin, fol turşusu, tiamin, beta karotin, pridoksin, riboflavin, askorbin turşusu, marqanes, dəmir, sink, kalsium və fosfor var. Çili bibərinin tərkibindəki vitaminlər və mikroelementlər orqanizm üçün çox faydalıddır.
Az miqdarda çili bibəri yemək iştahanın artmasına, həzm sisteminin və metobolizmin normallaşmasına səbəb olur. Kəskin acı çili bibəri beynin və qaraciyərin fəaliyyətini yaxşılaşdıdır.
Atereskleroz, yuxusuzluq, allergiya, soyuqlama, bronxial astma, epilepsiya, hepatit xəstəliklərindən əziyyət çəkənlər çili bibəri yedikdə xəstəliklərin əlamətləri azalır. Çili bibəri yemək bədxassəli şişlərin əmələ gəlməsinin qarşısını alır və onların böyüməsini ləngidir. Çili bibəri yemək orqanizmdə endorfinin miqdarının artmasına səbəb olur. Bu da insanın stresslərə, əsəb gərginliklərinə qarşı olan davamlılığını artırır. O qan dövranını yaxşılaşdırır, immun sistemi möhkəmləndirir və ağrı hissinin aradan qalxmasına səbəb olur. Araşdırmalar zamanı çili bibərinin şəkərli diabet xəstələrinə faydalı olduğu sübut olunmuşdur.
Çili bibərinin zərərli xüsusiyyətləri
Çili bibəri yeyərkən diqqətli olmaq lazımdır. Onu açıq yaralara, gözlərə sürtdükdə güclü yanğı hissi meydana çıxır. Mədə-bağırsaq xəstəliklərindən əziyyət çəkən xəstələrə çili bibəri yeyərkən ehtiyatlı olmaq məsləhət görülür. Çili bibəri yemək qıcqırma hissinin meydana çıxmasına səbəb olur. Buna görə də onu az miqdarda yemək lazımdır.
Milli.Az /news.milli.az

Xəbərlər     Baxılıb: 1329   Tarix: 27 fevral 2021
f Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

Azərbaycanda 1 yaşadək uşaqlar ən çox bu səbəblərdən ölür

Azərbaycanda bir yaşadək uşaqlar arasında ölüm halları azalıb. -ın Dövlət Statistika Komitəsindən əldə etdiyi məlumata görə, 2024-cü ildə 1420 körpə həyatını itirib. Belə ki, 2023-cü ildə bu rəqəm 2039 olub. Ötən il körpələ

.

Günvurmadan necə qorunmaq lazımdır? - Həkimdən vacib xəbərdarlıq

Yay aylarında temperaturun yüksəlməsi ilə bağlı günvurma hallarına tez-tez rast gəlinir. Həkimlər bildirir ki, xüsusilə günorta saatlarında birbaşa günəş altında qalmaq ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. xəbə

.

Öd kisəsi ağrıyanda nə etməli? - 5 MƏSLƏHƏT

Öd kisəsi ağrı hiss edən, ağrı siqnalı verən orqandır. Çox zaman kisədə daş olanda və iltihabi xəstəliklərdə ağrıyır. Kəskin pristuplarda ilk işiniz təcili yardım çağırıb, xəstəxanaya çatmaqdır, bu zaman hətta ağrıkəsic

.

Uşağın boyunu, göz rəngini əvvəldən seçmək mümkün olacaq

ABŞ-də yerləşən şirkət süni mayalanma yolu ilə əldə edilən embrionlar üzərində genetik analiz apararaq valideynlərə "daha sağlam və üstün körpə" seçmək imkanı yaradan yeni texnologiyanı təqdim edib. xəbər veri

.

Qarpızı pendir yox, bununla yeyin - Faydaları

İsti yay günlərinin vazkeçilməz ləzzəti qarpız və ağ pendirdir.  xəbər verir ki, mütəxəssislərin fikrincə, qarpızın çox hissəsi sudan ibarət olsa da, yüksək glisemik indeksə malik olduğu üçün qan şəkərini sürətlə artıra bilir

.

Uşaqlar arasında "beşinci xəstəlik" yayılıb - Nə etməli?

Uşaqlar arasında parvovirus yayılıb. xəbər verir ki, valideynlərin sözlərinə görə, virus qızartı və qızdırma ilə müşahidə olunur. İki yaş yarımlıq övladı olan valideyn üç gündür, övladının bu virusa yoluxduğunu söyləyib

.

Hər gün yeyirik, ancaq ömrü 10 il qısaldır

Gündəlik yeməklərimizdə çox vaxt fərqinə varmadan istifadə etdiyimiz duz, əslində bədənimiz üçün gizli və ciddi bir təhlükə ola bilər. xəbər verir ki, duz dad qatmaq üçün çox istifadə edilir, amma onun çox miqdarda qəbul

.

İnsan beyni mühitdə hərəkəti süni intellektdən daha yaxşı qavrayır - TƏDQİQAT

Yeni tədqiqat insan beyninin vizual mühitlərdə avtomatik olaraq mümkün fiziki fəaliyyətləri necə müəyyənləşdirdiyini üzə çıxarıb və bu sahədə süni intellektin hələ də insan qabiliyyətinə çatmadığını göstərib. Amsterdam Universitetini

.

Sağlamlıq üçün daha pis hansıdır: aşağı, yoxsa yüksək təzyiq?

Aşağı qan təzyiqi olan insanlar çox vaxt özlərini sağlam hesab edirlər. . -ın xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, əslində, həm çox aşağı, həm də çox yüksək təzyiq ağırlaşma riskini daşıyır və ciddi sağlamlıq problemlərin

turlar.az

sonxeber.az=https://sonxeber.az=sonxeber.az geyim necə seçməli reseptler qadin dunyasi stresin elametleri çanta ayaqqabı geyim şəkilləri psixoloji məsləhətlər balıq tut ağacı tutdudu novruza aid hakista yumurta gəncə