Hamiləliyin normal inkişafı üçün bu müayinələr olmalıdır- Həkim DANIŞIR

Hamiləliyin normal inkişafı üçün bu müayinələr olmalıdır- Həkim DANIŞIRMilli.Az Lent.az-a istinadən endokrinoloq Günel Mahmudovanın müsahibəsini təqdim edir:
- Günel xanım, ilk öncə hormonal sağlamlıq haqqında məlumat verərdiniz...
- Hormonal sağlamlıq dedikdə, qanda hormonların miqdarının normada olması, endokrinoloji sistemin normal fəaliyyət göstərməsi nəzərdə tutulur.
Hormonlar orqanizmdə orqan və sistemlərin fəaliyyətində mühüm rol oynayıb, orqanizmin inkişafını tənzimləyirlər. Bundan əlavə, hormonlar daxili sekresiya vəzlərinin spesifik məhsulu olub bütün orqanizmə təsir edirlər. Onlar qan və ya limfa vasitəsilə yayılaraq distant təsirə malikdirlər.
Sinir sistemi ilə endokrinoloji sistem arasında çox sıx əlaqə var. Hipofizin hormonları periferik endokrin vəzlərin fəaliyyətini tənzimləməklə yanaşı, mübadilənin müxtəlif növlərinə də aktiv təsir göstərirlər. Belə ki, hormonlar böyüməni, cinsi inkişafı, daxili homeostazın sabitliyini təmin edir. Böyümə hormonu sümüklərin, boyun inkişafını təmin edir. Mədəaltı vəzin hormonu olan insulin, qlükaqon qanda şəkərin miqdarının normada olmasını tənzimləyir. Prolaktin laktasiyanı təmin edir və reproduktiv funksiyaya da təsir göstərir.
Daxili sekresiya vəzlərinin normadan az və ya çox hormon ifraz etməsi isə hormonal disbalansa səbəb olur. Hormonal disbalans müxtəlif endokrinoloji xəstəliklərin nəticəsində əmələ gəlir.
- Hormon analizləri hansı şəraitdə götürülməlidirlər?
- Hormon analizləri üçün qan nümunəsi əsasən ac qarına, səhər saatlarında götürülür. Bunlara əsasən qalxanvari vəz hormonları (sərbəst T4, sərbəst T3), insulin, hipofiz hormonları (Prolaktin, LH, FSH, TSH və s) aiddir. Prolaktin hormonu yoxlanılması üçün yuxudan oyandıqdan 2 saat sonra, xəstənin sakit vəziyyətində qan nümunəsi götürülməlidir. Qadınlarda cinsi hormonların sintezi menstrual sikl müddətində dəyişir. Cinsi hormon analizlərinin (FSH, LH, Estradiol və s.) yoxlanılması üçün qan nümunəsi qadınlarda menstrual siklin follikulyar fazasında, 2-5-ci günlərində götürülməlidir.
Bəzi hormonların yoxlanılmasında dinamik testlərdən istifadə olunur. Böyümə hormonu pulsatil ifraz olunur, ən yüksək səviyyəyə gecə saatlarında çatır. Buna görə də böyümə hormonu tək yoxlanılmır. Stasionar şəraitdə İnsulin hipoqlikemiya testi edilib yoxlanılır. Böyrəküstü vəz çatışmazlığı şübhəsi olan xəstələrə AKTH stimulyasiya testi, Kuşinq sindromu xəstələrinin aşkarlanması üçün Deksametazon supressiya testi aparılır. Bəzi endokrinoloji xəstəliklərdə 24 saatlıq sidikdə hormonların və ya metabolitlərin miqdarına baxılır. Bunlara 24 saatlıq sidikdə kortizol, 17-ketosteroidlər, katexolaminlər, metanefrin, kalsium və s. daxildir.
- Genetik xəstəliyi olan şəxslərdə hormonal disbalans müşahidə olunurmu?
- Genetik xəstəliklərin bir qismində hormonal disbalans müşahidə olunur. Bu xəstəliklərə Şereşevski-Terner sindromu, Klaynnfelter, Kallman, Prader-Villi sindromları, MEN sindromlar və s. aiddir. Şereşevski-Terner sindromu xəstələrinin boyu qısa olmaqla yanaşı, qonadal disgeneziya olur. Onların boynu hər iki tərəfdən çiyinlərə sanki qanadlar vasitəsilə birləşmiş kimi olur. Başın tükləri ön tərəfdən qaşlara, ənsə nahiyəsində isə çox aşağı, sanki çiyinlərdən başlayır. Bu xəstələrdə polidaktiliya (barmaqların sayının çoxluğu) və anadangəlmə ürək qüsurları (aortal stenoz), hipotiroidizm, osteoporoz da olur. Kallman sindromu xəstələrində hipoqonadotropik hipoqonadizm, anosmiya (qoxu hissinin olmaması) yaranır. Klaynfelter sindromu xəstələrində sonsuzluq, ginekomastiya rast gəlinir. Testosteron səviyyəsi aşağı olur. Prader-Villi sindromunda hipoqonadotropik hipoqonadizm, hiperfaqiya-piylənmə, xroniki əzələ hipotoniyası müşahidə edilir.
- Hestasion şəkərli diabet nədir? Hamiləliyin normal inkişafı üçün qadınlar hansı müayinələrdən keçməlidirlər?
- Hestasion şəkərli diabet (HŞD) hamiləlikdən öncə olmayan, hamiləlik müddətində aşkarlanan diabet növüdür. Hamiləlik dönəmində metabolik dəyişikliklərlə bağlı insulin rezistentliyinin yaranması insulinə ehtiyacın artmasına, qlükozaya tolerantlığın pozulmasına səbəb olur.
Hamilə qadınlar hamiləliyin hər trimestrində ginekoloq tərəfindən məsləhət görülən müayinələrdən keçirlər. Bütün hamilə qadınlarda ilk prenatal müayinədə aclıq qlükoza yoxlanılmalıdır. Aclıq qlükozası norma olan bütün hamilələr hamiləliyin 24-28-ci həftəsində OQTT (Oral Qlükoza Tolerant Testi) müayinəsindən keçirilməlidirlər. Hazırda OQTT tək mərhələli və ya iki mərhələli aparılır. Bu, hamiləlik diabetinin aşkarlanması üçün vacibdir. Hestasion diabeti zamanı karbohidrat mübadiləsinin pozğunluğu zəif dərəcədə olur və bunun nizamlanması üçün əksərən pəhrizlə hədəf qan qlükoza dəyərinə nail oluruq. Əgər hədəf qan qlükoza dəyərlərinə nail olmasaq, insulin müalicəsinə keçirik.
Hestasion diabeti olan bütün hamilə qadınlara evdə qan qlükoza ölçümü öyrədilməlidir. HŞD olan hamilə qadınların bir qismində doğuşdan sonra normal qlükoza səviyyəsi bərpa olunsa da, gələcəkdə şəkərli diabet xəstəliyi riski var. Buna görə də doğuşdan sonrakı dövrdə qan qlükoza səviyyəsi normal olsa belə, 4-12 ci həftələrdə yenidən OQTT keçirilməlidir.
- Qalxanvari vəz hormonları hansılardır?
- Qalxanvari vəz xəstəliklərinin diaqnostikası qanda sərbəst T4, sərbəst T3, TSH hormonlarının yoxlanılması, qalxanvari vəzin USM və ehtiyac olarsa, qalxanvari vəzin sintiqrafiyası, Tiroid İİAB vasitəsilə aparılır.
Qalxanvari vəz hormonları kalsitonin, sərbəst T4, sərbəst T3 hormonlarıdır, TSH isə hipofiz vəzinin hormonudur. Hipofiz vəzi qalxanvari vəzə birbaşa nəzarət edir. Periferik qanda dövr edən tiroid hormonlarının 3/4 hissəsi Tiroksin, 1/4 hissəsi Triyodtironindən ibarətdir. Bu hormonlar böyüməni təmin edir, əqli inkişafa təsir edirlər. Onların çatışmazlığı (hipotiroidizm) zamanı xəstələr halsızlıqdan, ümumi zəiflikdən, dərinin quruluğundan, sifətlərində və əllərində şişkinlikdən, yuxululuqdan, artıqlığı zamanı isə xəstələr istiyə dözümsüzlük, ishala meyllik, arıqlama, əsəbilikdən və s. şikayətlər edirlər.
Milli.Az

Xəbərlər     Baxılıb: 893   Tarix: 23 fevral 2025
f Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

Botoksla bağlı sos: İflic əlamətləri ilə xəstəxanalıq oldular

İngiltərədə botoks etdirən azı 14 nəfər danışıq çətinliyi, udqunma problemi və görmə pozuntuları kimi ciddi nevroloji əlamətlərlə xəstəxanaya yerləşdirilib. . xəbər verir ki, mütəxəssislər bu halların ölümcül nəticələrə səbə

.

Kimlərə yumurta yemək olmaz?

Yumurta çox faydalı qida olsa da, bəzi insanlar üçün sağlamlıq baxımından riskli ola bilər. Aşağıdakı hallarda yumurta yemək məsləhət görülmür və ya ciddi nəzarətlə qəbul edilməlidir:. Yumurta allergiyası olanlar. Ən ço

.

Həkim Ruslan İsayev: "Bir doza spirt ömürü beş dəqiqə qısalda bilər"

Alkoqolun bir standart dozası (təxminən 10 qram saf etanol) ömrü təxminən 5 dəqiqə qısalda bilər. xəbər verir ki, bu barədə psixiatr və narkoloq Ruslan İsayev -ya bildirib. "Bu gün artan əminliklə deyə bilərik ki, spirti

.

Bu meyvə şirələrini almayın! – Təhlükə aşkarlandı

Qida təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlıq doğuran hadisə qeydə alınıb. xəbər verir ki, Hollandiyanın tanınmış "Hero" brendinə məxsus bəzi alma şirələrində kofein aşkarlandığına görə, məhsulun satışdan yığışdırılmasın

.

Yuxuda sevişmək nəyə yozulur?

Yuxular hələ də sirri açılmayan qaranlıqla dolu dünyadır. Yuxu əsrlərdən bəri araşdırılan, həm alimlərin, həm də mistika ilə məşğul olanların cavabını tapmaq istədiyi tapmacadır. Fərqli və rəngarəng yuxular bəzən də cinsəlikl

.

Yeni pandemiyanın astanasındayıq - İki ölümcül virus aşkar edildi

Çin alimləri yarasalarda əvvəllər məlum olmayan 20 yeni virus aşkarlayıblar. Onlardan bəzilərinin ölümcül Nipah və Hendra virusları ilə eyni virus ailəsinə aid olduğu bildirilib. xəbər verir ki, tədqiqat Yunnan vilayətind

.

Bəzi xiyarlar niyə acı dadır?

Xiyarın bəzən acı dad verməsi bir çox insanı narahat edir. Mütəxəssislər bu halın əsas səbəbinin xiyarın tərkibindəki "kukurbitasin" adlı maddə olduğunu bildirirlər. xəbər verir ki, bu maddə xiyarın xüsusilə uc

.

Bir ay hər gün limonlu su içsəniz nə olar?

Son illərdə sağlam həyat trendləri arasında populyarlığını artıran limonlu su sadə, lakin təsirli bir vərdiş olaraq diqqət çəkir.Xüsusilə səhərlər ac qarına istehlak edildikdə, bir ay nizamlı olaraq istehlak edildikdə limonl

.

Bu ucuz tərəvəzi yesəniz, viaqraya ehtiyacınız olmayacaq - həkim açıqladı

Britaniyalı həkim Maykl Mosli azərbaycanlıların da sevimli tərəvəzlərindən biri çuğundur haqqında danışıb. .  bildirir ki, onun sözlərinə görə, bu kök tərəvəz qan dövranını yaxşılaşdıran təbii xassələri sayəsində viaqray

turlar.az

sonxeber.az=https://sonxeber.az=sonxeber.az qadin dunyasi geyim dəbləri hamiləlik hamilelikden qorunmaq ucun samlar yay kolleksiyasi 2025 toxunma geyimlər fitrə kimlərə verilir video maraqli hakistalar burclerin uyumu haqisda porno