Sidik daşı xəstəliyi. Səbəblər, profilaktika və TƏBİİ ÇARƏLƏR
Sidik daşı xəstəliyi böyrəklərdə, sidik axarları və sidik kisəsində daşların əmələ gəlməsi ilə özünü göstərən xəstəlikdir.
Misir mumyalarının sidik sistemində daşların aşkar edilməsi xəstəliyin qədim zamanlardan məlum olduğunu göstərir. Maraqlıdır ki, cavan və orta yaş qrupunda daşlar daha çox böyrəklərdə, uşaqlarda və qocalarda isə sidik kisəsində əmələ gəlir. Sidikdaşı xırda qum dənəciyindən tutmuş 2,5 kq-a qədər ölçüdə aşkar olunur.
Daşların yaranma səbəbləri arasında maddələr mübadiləsinin pozulması, qidanın eyni tərkibli olması, vitamin çatışmazlığı, sümük xəstəlikləri, mədə-bağırsaq sisteminin xroniki xəstəlikləri, orqanizmin susuzlaşması, sidik-cinsiyyət sisteminin pielonefrit, sistit və prostat vəzin adenoması kimi xəstəlikləri yer alır. Bel nahiyəsində yaranan küt, iniltili ağrılar, sidikdə qan, hərəkət və fiziki yüklənmə zamanı ağrının artması əlamətləri ilə üzə çıxır. Əgər daş sidiklikdə yerləşirsə ağrı qarnın aşağı hissəsinə, aralığa, cinsiyyət üzvünə yayılır və tez-tez tenezmlər baş verir.
Daş sidik axarının mənfəzini tam tutanda sidik böyrəkdə toplanır və sancı baş verir. Böyrək sancısı zamanı bel nahiyəsində tutmaşəkilli kəskin ağrı yaranır, daşın hərəkəti boyu yayılır, qusma, qızdırma və titrəmə ilə müşayiət olunur.
Sidikdaşının əmələ gəlməsinin profilaktikası üçün ilk növbədə hərəki aktivliyi artırmaq, gündə 2 litrə qədər su içmək lazımdır. Çay, sənaye üsulu ilə alınan şirə, qazlı içkilərdən fərqli olaraq çiy su sidikqovucu təsir göstərir, toksiki maddələrin orqanizmdən xaric olunmasını sürətləndirir. Qida rasionundan zülallı yeməkləri və turş məhsulları çıxarmaq da çox əhəmiyyətli məsələdir.
Aşkar edilən daşların 80 faizinin oksalatlardan ibarət olduğunu və onların oksalat turşusunun duzları şəklində çökdüyünü nəzərə alsaq, onda orqanizmdə mühiti qələviləşdirmək lazımdır. Hər gün tərəvəz və göyərtilərdən hazırlanmış salatlar, kəpəkli çörək yemək, xörəklərə zeytun yağı və sirkə əlavə etmək, qida qəbulundan yarım saat əvvəl mövsümi meyvələr yemək faydalıdır. Bol-bol göyərti, xüsusən də cəfəri, tərxun, yaşıl soğan, sarımsaq, kərəviz, şüyüd, vəzəri yeyiləndə, şoraba və turşulardan imtina ediləndə müalicənin səmərəsi artır. Qara çay, şokolad və ispanaq oksalatların çökməsinə səbəb olur.
Xalq təbabəti vasitələri. Reseptlər
- Orta ölçülü balqabağın baş tərəfi kəsilir, tumları çıxarılır, içərisi bal və ya şəkər tozu ilə doldurularaq kəsiyi ilə örtülür. 2-3 gün sərin və qaranlıq yerdə saxlanandan sonra süzülür və hər səhər yeməkdən 1 saat əvvəl 150 qram içilir.
- Hərəsindən 100 qram boyaqotu, quş qırxbuğumu, itburnu meyvəsi və ya kökləri, qatırquyruğu, ayıqulağı və boymadərən qarışdırılır, qarışıqdan 2 xörək qaşığı termosda 3 stəkan qaynar suda dəmlənir, gündə üç dəfə yeməkdən 2 saat sonra 1 stəkan qəbul olunur. Müalicə 15 gün aparılandan sonra bir həftə fasilə verilir və təkrar edilir.
- Oksalitin çayından 2 filtr-bağlama 1 stəkan qaynar suda dəmlənir, gündə 3 dəfə yeməkdən 1 saat sonra qəbul edilir.
Mənbə: Herba Flora jurnalı
Milli.Az /news.milli.az