Ətin faydalı və zərərli tərəfləri - Ekspert RƏYİ

Ətin faydalı və zərərli tərəfləri - Ekspert RƏYİBu gün bütün dünyada sanki insanları vegetarian olmağa səsləyən bəzi maraqlar var ki, bu maraqların arxasında nəhəng güclər dayanır. Məqalələrimdən birində iribuynuzlu heyvanların məhvinin planlaşdırılması haqqında da bir mövzuya toxunmuşdum. Məsələ burasındadır ki, insanları ət yeməkdən çəkindirən həmin o güclər süni ət istehsalı ilə məşğul olan nəhəng şirkətlərdir. Bəs insan ət yeməlidirmi?
Publika.az xəbər verir ki, bunu Ukrayna Kulinarlar Birliyinin üzvü, Türkiyə Şef Aşcılar Dərnəyinin Azərbaycan təmsilçisi, qida texnoloqu Ağa Salamov deyib.
Ətin faydalı və zərərli tərəfləri - Ekspert RƏYİEkspert ət yeməklə bağlı bir sıra vacib məqamları açıqlayıb:
1. İnsan övladı "Omnivor", yəni həm bitki, həm də heyvan mənşəli qidalarla qidalanan canlılar qrupundandır. Belə ki, insan digər məməlilərə nisbətən həm kəsici, həm üyüdücü, həm də parçalayıcı dişlərə sahibdir. Bu da o deməkdir ki, insan təbii olaraq ət yeməlidir və bu, onun üçün vacibdir.
2. Heyvan mənşəli zülallar yeyilib həzm olunduğunda qanımıza amin turşusu olaraq keçir. Amin turşularının hüceyrə quruluşunda önəmli vəzifələri var, eyni zamanda toxumalarımızın, sümüklərimizin əmələ gəlməsində, həmçinin enzimin quruluşunda və bir çox biokimyəvi fəaliyyətdə də böyük rolları var. Haradasa 20 çeşid dəyişik cins amin turşusu var ki, bunlardan 9-u əsas amin turşularıdır. Onlar da mütləq qida vasitəsilə alınmalıdır.
- Fenilalin
- Valin
- Treonin
- Triotofan
- Metionin
- Lösin
- İsobösin
- Lizin
- Histidin
3. Heyvan mənşəli qidalar zülal mənbəyi olaraq sağlamlığımız və metabolizmamız üçün çox önəmlidir. Başda B12 olmaqla B kompleks vitaminlərini, dəmiri, sinki, seleniumu da qırmızı ət məhsullarından alırıq. Gündəlik zülal ehtiyacı hər kiloqrama 1 qramdır.
Nəzərə alsaq ki, gündəlik zülala olan tələbatımızın içərisində digər zülallı qidalar, yumurta, ağartı məhsulları və s. qidalar da var, o zaman zülal hesabından çıxmaq lazımdır.
Məsələn: 100 qram qırmızı ətdə 28 qr zülal var. Yəni 75 kq olan bir insanın gündəlik zülal ehtiyacını 250 qram ət ilə ödəmək olar. Amma bu, gündə 250 qr ət yemək anlamına gəlmir. Çünki yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi, başqa zülallı qidalara da yer ayırmaq lazımdır. Əti çox yeməmək şərti ilə az da olsa, istehlak olunmalıdır. Elm deyir ki, zülal ehtiyacının 50 faizini heyvan mənşəli qidalardan, digər 50 faizini isə bitki mənşəli qidalardan əldə etməliyik. Bunlar göbələk, quru meyvələr, brokkoli kimi zülalla zəngin qidalardan ibarətdir.
4. Madam ki, ət bizim təbii qidalanmağımızın bir parçasıdır, o zaman ondan istədiyimiz qədər istifadə edə biləri? Xeyr. Çünki hər şeyin çoxu zərərlidir, həmçinin normadan çox zülal istehlak etməyin də bəzi zərərləri var.
5. Zülalların həzmində əmələ gələn amin turşularının çoxluğunun nə ziyanı var? Metabolizmamızın ehtiyacından çox olan amin turşuları, bir enerji qaynağı olaraq istifadə olunmadığında və eyni şəkildə depolanmadığında bunun bir şəkildə tənzimlənməsi lazım gəlir. Artıq burada qaraciyərimiz dövrəyə girir. Tələb olunandan çox olan amin turşuları biokimyəvi proseslərdən keçərək "Keton" cisimlərinə və "Karbamid"ə çevrilir. Bu müddət ərzində əmələ gələn bir maddə də urik turşusudur. Urik turşusu qurd xəstəliyinin yeganə səbəbidir. Bundan əlavə, urik turşusunun şəkər xəstəliyi ilə yanaşı, ürək-qan-damar xəstəliyi də əmələ gətirdiyi elmi olaraq sübut edilib.
6. Qanda amin turşusu yüksəldiyi zaman qara ciyərimizdən IGF1 hormonu ifraz olmağa başlayır. Bunun izahı "İnsulin Like Growt Factor"dur. Yəni insulinəbənzər böyümə faktoru. Bu maddə beyindəki böyümə hormonu ilə birlikdə çalışaraq hüceyrələrimizə "böyüyün, inkişaf edin, bölünün" mesajı verər. Əgər biz böyümüşüksə, yaşımız 25-dən yuxarıdırsa və inkişaf edib böyüməli yerimiz qalmayıbsa, o zaman bu hormon hüceyrələrə "böyüyün, inkişaf edin və xərçəngə çevrilin" mesajı verir. Ona görə də idmançılar əzələ inkişaf etdirdikləri üçün əti çox istehlak edə bilərlər, amma təbii ki, həddi aşmadan. Normal insanlar da əti öz çəkilərinə və sağlamlıqlarına uyğun olaraq istehlak etməlidirlər. Xəstələrə gəlincə, onlar həkim nəzarətində həm ət suyu, həm də ət istehlak edə bilərlər.
7. Elmi araşdırmalara əsasən, heyvan mənşəli zülalların xərçəngə çevrilməsinin bir səbəbi də bişirmə texnologiyasıdır. Ət deyəndə heç kimin ağlına xaşlama, qaynadılmış, pörtləmiş ət gəlmir. Əksinə, ət deyəndə ağlımıza ilk gələn kabab və manqal yeməkləridir. Kabablara o gözəl qoxunu və ləzzəti verən ətlərin qızarmış qismlərinin içində "Heterotsiklik aminlər" , "Polisiklik aromatik karbohidrogenlər" və "Advanced glycation and products", yəni üzdə qəfil qırışların çoxalmasına səbəb olan inkişaf etmiş qlikasiya deyilən kimyəvi maddələr var. Bu maddələrdən ikisi - heterotsiklik aminlər və polisiklik aromatik karbohidrogenlər kanserogen maddələrdir. Bunlar da qida borusu, mədə və bağırsaq xərçənginə səbəb olur. "Advanced glycation and products" inkişaf etmiş qlikasiya isə damar zəhəri olaraq ürək-damar və böyrək xəstəliklərinə səbəb olur. Kabab bişirərkən onun közdən ən az 10 sm aralı olması və kömürün təbii çubuqdan olması da vacib məqamlardan biridir.

Sağlamlıq     Baxılıb: 1171   Tarix: 22 oktyabr 2021
f Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

Babasili, mədə xorasını sağaldan qanqal - Qaraciyərin dərmanı

200 il bundan əvvəl qanqalın adı Qədim Romanın tibbi elmi əsərlərində çəkilirdi. Bitki qara ciyər xəstəliklərində istifadə olunurdu. Uzaq keçmişdə qanqalı Avropa həkimləri də qara ciyər xəstəlikləri zamanı istifadə edirdilər

.

Yemiş tumlarını atmayın – Saydıqca bitməyən faydaları

Yemiş tumları çox yaxşı qidalandırıcı xüsusiyyətlərə malikdir. 100 q yemiş tumu, təxminən 560 kaloridir və 15 q karbohidrat, 28 q protein və 47 q əsasən doymamış yağ ehtiva edir. Onun zülal tərkibi glutamik turşu, triptofa

.

Kişiləri razı salan intim elementləri - Həm sağlamlıq, həm həzz

Çoxlarının düşündüyünün əksinə olaraq, kişilər hər saniyə seks xəyal etmir və cinsi əlaqə zamanı təkcə boşalmağı arzulamırlar. Həm də yataqdakı həzzi uzatmaq və müxtəlif cinsi fantaziyaları sınamaq istəyirlər. Dünyanın

.

70% insan intim həyatından narazıdır – SƏBƏB

İnsanlar arasında aparılan sorğu 70% insanın intim münasibətlərindən razı qalmadığını üzə çıxarıb.  . "Medicina" xəbər verir ki, 14 fevral münasibətilə keçirilən sorğuda 18% insan demək olar ki, normal cinsi əlaq

.

Sağlam və enerjili intim üçün cütlüklərə - 7 SİRR

Bəli biz cinsi əlaqədə olmağı sevirik, lakin heç birimiz robot olmadığımıza görə cinsi əlaqəyə həmişə hazır və istəkli olmaya bilərik.Xüsusilə də uzun müddətli münasibətlərdə həmişə cinsi əlaqəyə girmək mümkün olmaya bilər

.

Seksoloq Ləman Telmanqızıdan qadınlar və kişilərə məsləhət - Cinsi istək bitibsə

"Cinsi arzunun itirilməsi həm kişilərdə, həm də qadınlarda cinsi istəyin azalması kimi müəyyən edilir. Fiziki və psixoloji yorğunluq, həyat keyfiyyətindəki dəyişikliklər də cinsi istəyin dəyişməsinə səbəb ola bilər"

.

Hansı halda seks insanı xoşbəxt edir?

ABŞ alimləri müntəzəm intim münasibətin xoşbəxtlik üçün vacib olduğunu sübut edib. "Medicina" xəbər verir ki, sorğuda 300 könüllünün intim həyatı və razılıq hissi araşdırılıb. Məlum olub ki, həyatlarında mütəmad

.

Samirə Bağırova: "Hər qız evinin xanımı olmaq, evində çılpaq gəzmək istəyir

Bir neçə gündür, aparıcı Xoşqədəm Hidayətqızının ARB TV-də yayımlanan "Səni axtarıram" verilişində ortaya atılan gəlin-qaynana mövzusu sosial şəbəkələrdə müzakirə yaradıb. Belə ki, verilişdə psixoloq Əli Nağıye

.

Qadınlarda qaş, saç və kirpik tökülmələri - Xroniki stresdəndir?

Rusiyanın dermatokosmetoloq və plastik cərrahı İlya Şarov dərinin stresə necə reaksiya verdiyini araşdırıb. Araşdırmalar aparan həkimin fikrincə, narahatlıq, həyəcan və digər stresli vəziyyətlər dəridə əks oluna bilər. Fak

turlar.az

sonxeber.az yay geyimləri 2024 gozel gorunmek qadin sayti yay paltarları 2024 sağlam qida qis geyimleri öd daşı kosmetika gəncə rus dilini öyrənək həmidə dolca vetene aid bayati