Kolbasa ətdən hazırlanırsa, niyə ondan ucuzdur? – Ekspert izah edir

Kolbasa ətdən hazırlanırsa, niyə ondan ucuzdur? – Ekspert izah edirOtto fon Bismark deyirdi: "Kolbasa və siyasət - əgər onlardan həzz almaq istəyirsinizsə, necə hazırlandıqları ilə maraqlanmayın".
Söhbət kolbasadan gedəndə əvvəllər çox da maraqlanmırdıq, amma indi istehsalçı və çeşid o qədərdir ki, maraqlanmamaq olmur. Bizə fərqli qiymətə, müxtəlif çeşiddə təqdim edilən məhsullardan hansını alaq? Necə seçək? Bu kimi suallar ətrafında Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin (UNEC) "Mühəndislik və tətbiqi elmlər" kafedrasının Qida mühəndisliyi bölməsinin dosenti, texnika elmləri namizədi Natəvan Qədimova ilə söhbətləşdik.
- Mal əti kolbasasıdır, ancaq kiloqramı mal ətinin qiymətindən ucuzdur. Kolbasa alarkən vitrindəki məhsullara baxan çox alıcını bu sual düşündürür: Kolbasa ətdən hazırlanırsa, qiyməti niyə ətdən ucuzdur?
- Kolbasa məmulatları reseptura və standartlar əsasında istehsal edilir. Resepturaya uyğun olaraq 100 kq xammala ətdən əlavə donuz piyi (yaxud başqa heyvan piyi), un, duz, nişasta, sarımsaq, yumurta melanjı, müxtəlif ədviyyatlar, nitrit və s. qatılır. Hazırda bir kiloqram sümüksüz ətin qiyməti 14 manatdır. Kolbasada 1 kiloqrama yaxın ət istifadə edilirsə, onun qiymətinin üzərinə sadaladığım digər məhsulların qiymətini, istehsal xərclərini, müəssisə işçilərinin əmək haqqını, satış müəssisəsinin qoyduğu 10-20 faiz rüsumu da əlavə etsək, deməli, kolbasa ətlə eyni qiymətə yox, ondan baha olmalıdır.
- Onda ucuz kolbasa necə ərsəyə gəlir?
- 100 faiz resepturaya uyğun və yüksək keyfiyyətli ətdən istifadə etməklə məhsul istehsal olunanda qiyməti baha, alıcısı isə az olur. Bu isə istehsal müəssisələri üçün sərfəli deyil. Orta səviyyəli insanlar baha kolbasa məmulatlarını ala bilmir. Ona görə, ucuz variantlardan istifadə edib daha aşağı qiymətə başa gələn məhsulları bazara çıxaranlar çoxdur. Məsələn, əti soya və ya heyvan zülalları ilə əvəz edir, heyvan cəmdəyinin daha ucuz və qidalılıq dəyəri aşağı olan hissəsindən - mədə, bağırsaq, qığırdaqdan istifadə edirlər. Bu üsullarla məhsulun maya dəyərini aşağı salmaq mümkündür. Ucuz məhsulun ərsəyə gəlməsinin bir səbəbi soyanın tətbiqidir. Soya adi ağ rəngli tozdur, suyu özünə çəkdiyində şişir və həcmini dəfələrlə artırır, nəticədə məhsul çıxımını yüksəldir. 100 kiloqram kolbasaya 1-3 faiz miqdarında soya əlavə edilə bilər, ancaq istehsal olunan məhsulun çıxımını artırmaq məqsədi ilə bu miqdar yüksəldilir. Nəticə etibarilə bu, ətə qənaət imkanı yaradır. Məsələn, əgər 100 kiloqram qiyməyə 10 kiloqram soya əlavə edilərsə, o, özünə 5-6 litr su birləşdirir, həcmi artır və nəticədə 60 kiloqram artıma səbəb olur.
- Yəni əsas narahat edən məsələ soyanın miqdarıdır?
- Soya bitki zülalıdır və insan sağlamlığı üçün zərərli deyil. Etiketdə hər hansı məhsulun tərkibində soya görəndə şübhə ilə baxmasınlar. Soyanın miqdarına baxsınlar. Əslində, soyanın miqdarı etiketdə qeyd olunmalıdır. Bir çoxu qeyd edir, amma etməyənlər də var. Narahat edən digər məsələ odur ki, kolbasaya əlavə edilən soya Geni Modifikasiya Olunmuş (GMO) məhsuldurmu? Çünki qida məhsulları içərisində ən çox geni dəyişdirilmiş məhsullardan biri də soyadır. GMO-lar isə orqanizmə ziyanlıdır.
- Soyanı çox istifadə edən istehsalçı məhsulun üzərində onun miqdarını düzgün yazmaya bilər. Bəs alıcılar bunu ev şəraitində necə təyin edə bilərlər?
- Tərkibində ətin miqdarı daha çox olan kolbasa məmulatını tavada qızardanda, onlar yığılır, yumrulanır. Tərkibində çoxlu miqdarda soya olan kolbasa məmulatlarını eyni şəraitdə qızartdıqda, yağdan asılı olmayaraq, tavaya yapışır. Əgər yapışırsa, tərkibində soya var, özü də artıq miqdarda.
- Kolbasa sağlam qida adlandırılmır. İstehsalda sağlamlıq məsələsinə yanaşma necədir?
- Hər bir qida məhsulu kimi kolbasa məmulatları da keyfiyyətinə görə standartların tələblərinə cavab verməlidir. O, keyfiyyətli olmalı, tərkibində insan sağlamlığına mənfi təsir edən maddələr olmamalıdır.
- Əsas məsələ də elə keyfiyyəti təyin etməkdir...
- Bəli, kolbasa məhsullarının keyfiyyətini təyin etmək üçün öncə məhsulun etiketinə fikir verilməlidir. Etiketdə məhsulun adı, onun növü, tərkibi, standartın nömrəsi, istehsal tarixi, saxlanma şəraiti, yararlılıq müddəti kimi vacib məlumatlar göstərilməlidir. Etiketində vacib məlumatlar qeyd olunmayan məhsulları almaq olmaz. Satış yerində kolbasa məmulatlarının saxlanma şəraitinə diqqət edilməlidir. Aldıqları kolbasa məmulatlarında heç bir boşluq olmamalı, örtüyü quru olmalı, rəngi həddən artıq parlaq olmamalı, iyində ətə və ədviyyatlara xas iy hiss olunmalı, dadında turşuma, xarab olma hiss edilməməlidir.
- Kolbasa məmulatlarının istehsalında natrium nitrit istifadə edilir. Bunun xərçəngə səbəb olması ilə bağlı fikirlər də səsləndirilir.
- Bu maddənin kolbasa məmulatlarının istehsalında müxtəlif funksiyaları var. Birincisi, natrium nitrit əsas konservant kimi çıxış edir, məhsullarda botulizm törədicilərinin inkişafının qarşısını alır. Digər funksiyası kolbasa məmulatlarının rənglənməsində mühüm rol oynamasıdır. Kolbasa məmulatlarının istehsalı zamanı onlar müxtəlif istiliklə emal proseslərindən keçir və nitrit əlavə edilməzsə, kolbasa boz rəngdə alınır. Nitritin əlavə edilməsi ilə hazır məhsul çəhrayı rəng alır. Düzdür, nitrit zəhərli maddədir, orqanizmə mənfi təsiri də var, bilavasitə xərçəng xəstəliyinə səbəb olur. Ancaq nitritin miqdarı standartlarla məhdudlaşdırılır. Ona görə də, miqdarı önəmlidir. Kolbasa məmulatlarında 100 kiloqram qiymədə 5-7 qrama qədər natrium nitrit istifadə edilə bilər. Tərkibindəki nitritlə xərçəngə yoluxmaq üçün təxminən gündə 100 kiloqrama qədər kolbasa yeyilməlidir. Bu cəhətdən nitrit o dərəcədə zəhərli deyil. İstehsalçılar normal rəngin alınması üçün, hətta 3 qram nitrit istifadə edirlər.
Milli.Az /news.milli.az

Xəbərlər     Baxılıb: 1035   Tarix: 18 iyun 2022
f Paylaş

Turlar.az

Oxşar xəbərlər

.

"Qadının kök və piyli olması faydalıdır" - Professor

Türkiyəli həkim, professor Oytun Erbaş maraqlı açıqlaması ilə diqqət çəkib. -a istinadən bildirir ki, doktor dərialtı piylərin sağlamlığa xidmət etdiyini bildirib. "Dərialtı piylər beyninizi, ürəyinizi sağlam saxlayar

.

Üzünüzü qazlı su ilə yuyun, görün nə baş verəcək

Nəmləndirmə dərinin cavan qalmasında böyük rol oynayır. Məhz nəmlilik dəriyə elastiklik, hamarlıq və təravət bəxş edir. axşam.az-a istinadən bildirir ki, quru dəri həmişə qoca görünür. Dəriyə makiyaj edən də səliqəsizdi

.

"Zelyonka" və yod ləkələrindən qurtulmağın sadə yolları

Dəridəki yod və "zelyonka" ləkələrindən xilas olmaq sadə, eləcə də təsirli proses ola bilər. Bu antiseptiklərdən olan ləkələr adətən 24 saat ərzində öz-özünə yox olur. Lakin onları çıxarmaq üçün səbirsizsinizsə

.

Çaytikanı çayını necə hazırlamaq olar?

Tələb olunan maddələrin siyahısı. - 150 qram giləmeyvə;. - 2,5 stəkan su;. - üç qaşıq istənilən çay;. - lazımi miqdarda bal. xarici KİV-ə istinadla hazırlanma üsulunu təqdim edir:. Əvvəlcə çayı klassik şəkildə dəmləmək lazımdır

.

İçdiyimiz sudakı bu maddə xərçəng yaradır - Şok araşdırma

Böyük Britaniyanın Şeffild Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, dünyada milyonlarla insan tərkibində yüksək miqdarda arsen maddəsi olan su içir. -a istinadən xəbər verir ki, tədqiqat "Science of The Total Environment"

.

Necə qidalansaq, mədəmiz də bayram edər?

Baharın gəlişinin rəmzi olan Novruz bayramının süfrəsini bol çeşidli yeməklərsiz, şirniyyatsız, çərəzlərsiz təsəvvür etmək mümkün deyil. Amma bu süfrəsini zənginləşdirməyə çalışarkən qidalanmada yol verdiyimiz bəzi səhvlə

.

Təzyiqiniz bu qədər olduqda dərman İÇMƏYİN – Həkim AÇIQLADI

Həkim Elena Malışeva təzyiqi azaltmaq üçün spirtdən imtina etməyi tövsiyə edib. -a istinadən xəbər verir ki, o bu mövzuda "YouTube" kanalında yer alan videoda danışıb. "Təzyiqiniz 130-dan 140-a, 80-dən 90-

.

Bu yeməkləri sabaha saxlamaq olmaz - Siyahı

İnsanlar çox vaxt ertəsi günə saxlanılan yeməklərin sağlam olub-olmadığını düşünmür. Lakin mütəxəssislər iddia edirlər ki, bəzi yeməklər bir neçə saat keçdikdən sonra xəstəlik mənbəyinə çevrilir. Belə ki, onlar soyuducud

.

İmsakda bunları yemək ziyanlıdır

Ramazan ayında istehlak edilən qidalara diqqət etmək lazımdır. Qida qəbulu gün ərzində baş vermədiyi üçün imsak vaxtı yediyimiz qidaların müəyyən tarazlıqda olması lazımdır. Bəzi qidaların qəbulu toxluq hissinin azalmasın

turlar.az

sonxeber.az hamilelikde qidalanma toy makiyajlari yaz geyimleri 2024 uz derisine qulluq maskalari sobada toyuq qizartmasi metbex 2024 hicab kosmetika google veten seirleri efsane zehmet ve zinet tərəzi bürcü