Qanın laborator analizinin verilmə qaydası
QAN
Ümumi qaydalar:
1)Qan səhər ac qarına, axırıncı qida qəbulundan 8-16 saat vaxt keçdikdən sonra verilməlidir.
Aşağıda göstərilən analizlər tam ac qarına (qida qəbulundan 12 saat keçdikdən sonra) verilməlidir:
- Paratireoid hormon - saat 11-ə kimi
- C-peptid, insulin
- kalsitonin
- immunoqramma
- Koaquloqramma
- Biokimyəvi tədqiqatlar (qlükoza, lipidoqramma, xolesterin, triqliseridlər, yüksək və aşağı sıxlıqlı lipoproteinlər).
2) Su qəbulu analizlərə təsir etmir.
3) Qan analizindən 1 (bir) gün əvvəl alkoqol qəbulundan, yüksək fiziki gərginlikdən, güclü psixiemosional stresslerdən, qida qəbulunda və gündəlik rejimdə ciddi dəyişikliklərdən çəkinmək lazımdır.
4) Analizdən 2 saat əvvəl siqaret çəkmək olmaz.
5) Rentgenoqrafiya, rektal müayinə və fizioterapevtik prosedurlardan sonra qan analizi vermək olmaz.
6) Qan dərman preparatları (məsələn, antibakterial və kimyəviterapevtik) qəbulundan əvvəl və ya 10-14 keçdikdən sonra verilməlidir. Analiz istisna hallar kimi dərman preparatlarının (məsələn, valproik turşusu, antikonvulsantlar) qanda konsentrasiyasını öyrənmək lazım olduqda verilə bilər. Əgər siz dərman preparatları qəbul edirsinizsə, bunu mütləq müalicə həkiminə bildirməlisiniz.
7) Reproduktiv funksiyanın tədqiqi zamanı: hormonlar (FSH, LH, prolaktin, estradiol, testosteron, DHEA-S, progesteron) menstrual tsiklin günündən asılı olaraq ac qarına verilməlidir
Qanın ümumi analizi
Qanın ümumi analizi ac qarına verilməlidir.
Biokimyəvi müayinələr
-lipidoqramma, xolesterin, triqliseridlər, yüksək və aşağı sıxlıqlı lipoproteinlər, qlükoza, qanın elektrolitləri - tam ac qarına verilir (qida qəbulundan 12-14 saat keçdikdən sonra).
- Sidik turşusunun səviyyəsinini müəyyən etmək üçün 2-3gün əvvəl purinlərlə (qaraciyər, böyrəklər) zəngin olan qida qəbul edilməməlidir. Ət, balıq, kofe və çayın istifadəsi məhdudlaşdırılır.
- Həddən artıq fiziki iş əks göstərişdir.
Hemostaz sistemi (koaquloqramma)
Analiz tam ac qarına verilir. Qan verilməzdən öncə həkimə əkslaxtalanma preparatlarının qəbulu haqqında məlumat vermək lazımdır.
Qan qrupu, qrup və resuz əkscismlərinin təyini
Analizə xüsusi hazırlıq tələb olunmur.
Hipofiz - böyrəküstü sistemin funksional vəziyyəti
AKTH və kortizol üçün qan verməzdən əvvəl sakitləşmək lazımdır (stress qanda hormonların artmasına və nəticələrin yüksəlməsinənə təsir göstərir).
Qalxanabənzər və qalxanabənzər ətraf vəzin funksiyası
Qalxanabənzər vəz hormonları aybaşı tsiklindən asılı olmayaraq ac qarına verilir. Paratireoid hormanlar səhər saat 11:00 kimi tam ac qarına verilə bilər.
Reproduksiya markerləri
Qadınlarda fiziologiyasından asılı olaraq menstrual tsiklin günləri tədqiqatların nəticələrinə təsir edir. Buna görə də FSH, LH, prolaktin, estriol, estradiol, progesteron, DHEA-S, testosteron hormonlarının müayinəsinə hazırlıq zamanı menstrual tsiklin fazasını göstərmək lazımdır. Cinsi hormonların tədqiqatlarının aparılması zamanı müalicə həkiminin təyinatına əməl edərək menstrual tsiklin günlərinə uyğun qan vermək vacibdir.
Hipofizin somototrop funksiyası
Analizə xüsusi hazırlıq tələb olunmur.
Mədəaltı vəzin funksiyası
İnsulin, C-peptid analizləri tam ac qarına verilir.
Autoimmun xəstəliklərin diaqnostikası
Qliadin və insulinə qarşı əkscisimlər, revmotoid faktor tam ac qarına verilir.
Miokard zədələnməsi markerləri
Analizə xüsusi hazırlıq tələb olunmur.
İnfeksiyon xəstəliklər
İnfeksiyalara qarşı tədqiqatlar aparan zaman nəzərə almaq lazımdır ki, yoluxma dövründən və immun sistemin vəziyyətindən asılı olaraq mənfi nəticələr alına bilər. Buna baxmayaraq, mənfi nəticə infeksiyanın olduğunu inkar etmir. Əgər mənfi nəticələr alınıbsa, testin 2 (iki) həftə sonra təkrar verilməsi məsləhət görülür.
QİÇS, siflis, hepatit müayinələri zamanı şəxsiyyət vəsiqəsi təqdim olunmalıdır.
f Paylaş