"Tütünçəkmə epidemioloji hal almış bir xəstəlikdir"

Tütünçəkmə bütün dünyada və ölkəmizdə geniş yayılıb. Hər il tütün məhsullarından istifadə edənlərin sayı artır, ələlxüsus da qadın və uşaqlar arasında artım tendensiyası var. Digər ölkələrə nisbətən Azərbaycanda qadınlar arasında tütünçəkmə az olsa da, yenə də artım hiss olunur.
Milli.Az xəbər verir ki, Elmi-Tədqiqat və Ağciyər Xəstəlikləri İnstitutunun şöbə müdiri, pulmonoloq Sevda Mustafayeva deyib.
Pulmonoloq bildirib ki, əvvəllər tütünçəkməyə zərərli vərdiş kimi baxılırdı, son illər Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının bəyanatına görə, tütünçəkmə epidemioloji hal almış bir xəstəlikdir. Tütün məhsulları çəkməyə vərdiş edənlər çox çətinliklə ondan canını qurtara bilirlər. Hətta araşdırmalara görə, tütün məhsulları bəzi narkotik vasitələrdən daha çox psixoloji asılılıq yarada bilir. Statistikaya görə, dünyada kişilərin üçdəbir hissəsi siqaret çəkir. Onların 66 faizi siqaret çəkməyə 18 yaşına qədər başlayıb. Daha erkən yaşlarda, siqaretin gələcəkdə hansı fəsadlar törədəcəyini anlamadan ondan istifadə etməyə başlayanlar zamanla buna vərdiş edirlər və nəticədə psixoloji və fiziki asılılıq yaranır.
"Tütün məhsulları çəkən xəstələrdə ciddi dəyişikliklər görürük, daha çox bərpa olunmayan, geri dönməyən, ağır fəsadlara gətirən hallarla qarşılaşırıq. Ümumiyyətlə, siqaretçəkmə bir çox orqan və sistemlərdə ciddi problemlər yaradır. Lakin tənəffüs orqanlarına daha ciddi təsir göstərir. Bunlara ağciyərlərin xroniki obstruktiv xəstəliyi, xroniki bronxit, ağciyərlərin emfizeması, ağciyərlərin xərçəngini misal göstərə bilərik. Uzun müddət siqaret çəkən insanlarda yaş və tütünçəkmə müddəti artdıqca, problemlər çoxalır, xəstəliklər ağırlaşır. Yaş çox olduqda xəstəlik də ağır keçir. Yaşlılarda xərçəng riski artır. Ağciyər xərçəngi aşkarlanan xəstəyə verdiyimiz ilk suallardan biri "tütün məhsullarından istifadə edirsinizmi?"dir. Əksər hallarda xəstəliyin əsasında siqaretçəkmə dayanır. Tütündən istifadə edən şəxs onu tərgidəndən sonra sadalanan xəstəliklərin riski azala bilər. Siqareti tərgitmək heç zaman gec deyil. Ondan nə qədər tez imtina olunsa, xeyri bir o qədər çox olar. Burada həkimin də üzərinə böyük məsuliyyət düşür ki, xəstəni bunu bacaracağına inandırsın. Həmin şəxslərə, xüsusilə də uzun müddət istifadə edənlərə siqaretdən ayrılmaq çox çətindir. Lakin hansı xəstə ki, siqaretdən imtina edir, bir müddətdən sonra o, müsbət effekti özü də görür. Siqaretçəkmədən ayrılandan sonra bir il ərzində təngnəfəslik, öskürək azalır, beş il ərzində bronxların selikli qişası yavaş-yavaş bərpa olunur, on ildən sonra xərçəng riski siqaret çəkməyənlərin riski səviyyəsinə enir, on beş ildən sonra ölüm riskinin 50 faiz azalır", - deyə şöbə müdiri qeyd edib.
S.Mustafayevanın sözlərinə görə, passiv tütünçəkmənin özü də ciddi bir problemdir. Hər il dünyada 6 milyona yaxın insan tütünçəkmə səbəbindən yaranmış problemlərlə əlaqədar olaraq dünyasını dəyişir. Onların 5 milyonu aktiv, 600 mindən çoxu passiv tütün məhsulları istifadəçisidir. Passiv istifadəçilər siqaret çəkməsələr də, ətraflarında qəbul edən insanların sayəsində həmin tüstünü udurlar, nəfəs yollarına gedir və zədələyici təsirini göstərir. Passiv tütünçəkmə də ağciyər xərçənginə, ağciyərlərin xroniki obstruktiv xəstəliyinə, bronxitlərə səbəb ola bilər. Bu, o deməkdir ki, passiv tütünçəkmə zərərli təsirlərinə görə heç də aktiv tütünçəkmədən geri qalmır.
Pulmonoloq qeyd edib ki, tütünçəkmənin mənfi təsirlərinin üzə çıxması onun nə dərəcədə, neçə müddət qəbul olunmasından asılıdır: "Orqanizmin cavab reaksiyası bəzilərində daha gec, bir qismində isə daha tez ola bilər. Bu da individualdır və təkcə immun sistemi ilə deyil, bəzən genetik amillərlə, siqaretin çəkilmə miqdarına, yaşayış tərzinə bağlıdır. Bunu bilmək vacibdir ki, tütün məhsullarından istifadə gec ya tez mənfi təsirini göstərir.
Tütünçəkmə statistikasını azaltmaq üçün bir neçə amilə diqqət yetirmək lazımdır. Evdə valideynlər övladları ilə bu barədə söhbət etməli, məktəbdə profilaktik tədbirlər və dövlətin apardığı maarifləndirmə işləri davam etməlidir. Ölkəmizdə tütün məhsullarının reklamı qadağan olunub. Bu təbii ki, müsbət təsir göstərəcək və hətta göstərir də. Əgər uşaq evdə valideynlərindən ən azı birinin, evdən kənarda isə həmyaşıdlarının siqaret çəkdiyini görürsə, onlardan nümunə götürür. Məktəblərdə müəllimlərin üzərinə məsuliyyət düşür ki, tütünçəkmənin fəsadları haqqında məktəblilərlə ətraflı danışsınlar".
Milli.Az /news.milli.az

Xəbərlər     Baxılıb: 957   Tarix: 09 fevral 2022
f Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

Qan damarlarını təmizləyən 7 məhsul

Arteriya sağlamlığınızın qeydinə qalmaq ürək-damar xəstəliklərinin qarşısının alınmasında və ürəyin normal fəaliyyətinin qorunmasında mühüm addımdır. Arteriyalar oksigenli qanın ürəkdən digər orqanlara çatdırılmasında əsa

.

Min bir dərdə dəva - faydalı və sərfəli

Çobanyastığının müalicəvi xüsusiyyətindən əsrlər boyu geniş istifadə edilib. axşam.az-a istinadən bildirir ki, ağrıkəsici və iltihabəleyhinə istifadə edilən bu bitki eyni zamanda sakitləşdiricidir. Bundan başqa çobanyastığ

.

Tünd şokoladın 4 heyrətamiz sağlamlıq faydası

Mütəxəssislər iddia edir ki, qara şokoladın tərkibində çoxlu kakao qatıları var, minerallar və qoruyucu bitki birləşmələri ilə zəngindir. -a istinadən bildirir ki, qara şokoladın çoxlarının bilmədiyi faydaları var. Onlar

.

Günəbaxan, ya zeytun yağı?

"Günəbaxan yağı ürək-damar xəstəlikləri riskini azaldır". -a istinadən xəbər verir ki, bunu terapevt, diyetoloq İrina Nikulina deyib. Nikulina deyib ki, bir xörək qaşığı günəbaxan yağında gündəlik E vitamini dozasını

.

Bu qidada ölümcül bakteriya aşkar edildi - Səhər süfrələrinin bəzəyi

Türklərin səhər süfrələrinin vazkeçilməz hissəsi olan küncüt halvası ilə bağlı böyük qalmaqal yaşanıb. Həmin halvanın tərkibində sağlamlığa zərərli maddə aşkar edilib. -a istinadən xəbər verir ki, xüsusilə səhər yeməyind

.

Sağlam arıqladır, güclü protein mənbəyidir

Arıqlamaq üçün bir çox yol var. Sağlam şəkildə arıqlamaq üçün fərdi pəhriz və idman proqramına riayət etməlisiniz. - istinadən xəbər verir ki, lif və zülalla zəngin qidalar aclıq hissini azaltmaq, daha uzun müddət enerjili

.

Ayaqlarınızdakı bu əlamətlər qəfil ölümün xəbərçisi ola bilər - DİQQƏT

Xolestrol bir sıra xəstəliklərin səbəbidir. Yüksək xolesterol infarkt və insult riskini artırır. İnsanlar tez-tez müayinə olunmadıqları üçün xolesterolunun yüksək olduğunu bilmir. Bəs xolestrolun yüksək olduğunu adi şəraitd

.

Diş çürüməsinin qarşısını belə alın

Elm adamlarının apardığı araşdırmalar göstərir ki, probiotiklə zəngin qidalar diş çürüməsi və diş əti xəstəliklərinin riskini azaldır. Xüsusilə qatıq, kefir və fermentləşdirilmiş tərəvəzlər ağızda faydalı bakteriyaların sayın

.

Südü sağılan kimi içmək lazımdır, oksigenlə təmas etsə

İnək südündə zülal və kalsium var, lakin inəyin südünü insan orqanizmi yaxşı mənimsəmir. Əgər süd sağılırsa, o artıq oksigenlə təmasdan dəyişir, zülal turşuyur, bu isə bizin orqanizmimizə heç lazım deyil. -a istinadən tərkibin

turlar.az

sonxeber.az adlarin menasi həkim məsləhəti geyim şəkilləri geyimlər asiq qara tutun faydalari qadin dunyasi kosmetika qaynana hakista bakire layla atalar sozu hüzeyir hacibəyov