D vitamini çatışmazlığı hansı xəstəliklərə səbəb olur?

D vitamini çatışmazlığı hansı xəstəliklərə səbəb olur?D vitamini başda sümüklər olmaqla bədənimizin bir çox yerində vacib vəzifələri olan vitamindir.
Milli.Az xəbər verir ki, D vitamini çatışmazlığı və ya azlığı böyüklərdə Osteomalasiya, uşaqlarda isə Raxit xəstəliklərinə səbəb olur.
Həmçinin D vitamini çatışmazlığı ilə demans və demansın ən çox yayılmış forması olan Alzheimer xəstəliyinin inkişaf riski artırır.
D vitamini çatışmazlığın qabağını almaq üçün günəşlənmək  və D vitamini tərkibli qidalar qəbul etmək lazımdır. Ama bütün tədbirlərə baxmayaraq bir sıra ölkələrdə və qocalarda D vitamini çatızmazlığı ciddi sağlıq problemlərinə yol açır.
D vitamini nədir?
D vitamini yağda həll olan vitamindir və bədənimizdə aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir:
Gidayla qəbul edilən kalsiy və fosforun bağırsaqlardan sorulmasını təmin edir;
Sümük əriməsinə yol açan parathormonun artıq sekresiyasının qabağını alır;
Bədəndə kalsiy və fosfor tarazlığını təmin edir;
İmmun sistemə müsbət təsir göstərir;
Hipertenziya, ürək xəstəlikləri, bəzi onkoloji və autoimmun xəstəliklərə qarşı qoruyucu effekti var.
D vitaminin təbii qaynaqları
D vitamini günəş ışıqları təsiri altında dəridə əmələ gəlir. Əgər Siz hər gün qollarınız, ayaqlarınızı və üzünüzü  örtülməmiş vəziyyətdə 20 dəqiqə günəşin altında saxlasanız, Siz günlük D vitamini dozanızı almısız deməkdir.  Lazimi günəş işığının miqdarı insanin dəri rəngindən, yaşından, günəşlənmə müddəti (20 dəqiqədən az və ya çox) və varsa başqa tibbi problemlərə görə dəyişir.
D vitaminin dəridə əmələ gəlməsi yaşla azalır. Tünd dərililərdə isə vitamin D nin dəridə əmələ gəlməsi üçün günəş altında çox qalmasına ehtiyac var, xüsusilə də qış aylarında. Qeyd edək ki, günəş kremləri (SPF faktoru 20 və çox olan) istifadə edənlərdə D vitamini əmələ gəlmir.
Bəzi gidalarda D vitamini təbii olaraq vardır ( yağlı balıqlar, balıq yağı, yumurta, kürü, bəzi göbələk növləri...)
D vitaminin çatışmazlığının səbəbləri
D vitan çatışmazlığının 3 əsas səbəbi var:
Həm günəşlə alınan, həm də gidalarla alınan D vitaminin az olması;
D vitaminin bağırsaqla sorulmasının pozulması;
Qaraciyər və böyrək xəstəliyi olan insalarda, D vitaminin aktiv formasına çevrilməməsi;
Bəzi dərmanlar. 
D vitaminini az alma problemi
Körpələr, uşaqlar və yaşlı insanlarda daha çox rast gəlinir. Ana südündə D vitamini çox azdır, hazır mamaların bəziləri D vitamini ilə zənginləşdirilmişdir. Yaşlılar xəstəlikləri ilə bağlı özlərinə gida məhdudiyyəti qoyduqlarından (damar sərtliyi və s.) süd və süd məhsullarından, yağlı balıqdan uzaq durmağa çalışırlar. Bununla birlikdə gida qəbulu normal olsa belə bağırsaqdan D vitaminin sorulması azalmışdır.
Kifayət qədər günəş işığı almama problemi
Körpələrin və uşaqların uzun müddət günəş altında qalmaqları dəri xərçəngi riskini artırdığından həkimlər tərəfindən tövsiyyə edilmir. Kök, tünd dərililər və yetərsiz günəş işığı alanlarda D vitamini yetərsizlik riski var. Qocaldıqca bədəndə D vitamini əmələ gəlməsi və vitamin deposu azalır. Bu vəziyyət qış aylarında və şimal bölgələrində yaşayanlar arasında daha çox görülür. Yay aylarında isə günəş kremlərin istifadəsi D vitaminin dəridə əmələ gəlməsinin qarşısını alır.
D vitaminin sorulmasının qarşısını alan xəstəliklər
Bəzi xəstəliklər D vitaminin bağırsaqdan sorulmasına mane olur. Seliakiya, Kron xəstəliyi və kistik fibroz bu xəstəliklər arasındadır.
Mədə və bağırsaqların bir hissəsi çıxarıldığı zaman və artıq çəki müalicəsində istifadə olunan gastric-bypass əməliyyatından sonra da D vitamini əksikliyi görülə bilər. 
Dərmanlar
Kortikosteroidlər (kortizon) kalsiumun  sorulmasını və D vitaminin metabozlizmini pozaraq osteoporozun yaranmasına yol aça bilər.  Köklük müalicəsində istifadə olunan ornistat və xolesterol tərkibli  Xolestiramin D vitaminin bağırsaqlardan sorulmasının qarşısını alır. Epilepsiya müalicəsində istifadə olunan fenobarbital və fenitoin tərkibli dərmanlar D vitaminin qaraciyərdə aktiv formaya çevrilməsinə mane olaraq təsirinin azaldır.
D vitamini çatışmazlığının nəticələri nələrdir?
Qanda kalsium səviyyəsinin aşağı olması (hipokalsemiya)
Qanda fosfor səviyyəsinin aşağı olması (hipofosfatemiya)
Uşaqlarda sümüklərin yumşalması və əyrilməsi ( Raxitizm)
Böyüklərdə sümüklərin yumşalması və əzələ zəifliyi (osteomalasiya)
Sümük kütləsinin azalması  və sümük qırılmasının çoxalması (osteoporoz)/ölkə.az
Milli.Az

Xəbərlər     Baxılıb: 903   Tarix: 11 fevral 2025
f Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

Spirtli içkilər bu ölümcül xəstəliklərin SƏBƏBİDİR

Alkoqol sağlamlığa əhəmiyyətli dərəcədə zərər vuraraq, xərçəng xəstəliyinin bir sıra növlərinin inkişafı riskini artırır.  Trend-ə istinadən bildirir ki, bunu nüfuzlu bioloq-onkoloq, Tibb elmləri professoru Pranoti Mandreka

.

Məşhur şirkətlərin saqqızlarına DİQQƏT: şişkinlik, qarınağrısı, ishal

Saqqız çeynəmək qarınyumşaldıcı təsir göstərə bilər. -ın xəbərinə görə, bu barədə " "Telegram" kanalının yazısında bəhs edilir. Bildirildiyinə görə, 42 yaşlı rusiyalı qadın demək olar, 6 ay ərzində mədə-bağırsaql

.

Xərçəngə qalib gələn həkimin hər gün etdiyi 4 qızıl QAYDA

Xərçəng - müasir dövrün ən qorxulu xəstəliklərindən biri olsa da, onu önləmək və riskləri azaltmaq üçün gündəlik həyatımıza daxil edə biləcəyimiz sadə, lakin təsirli vərdişlər mövcuddur. xəbər verir ki, xərçəng müalicəsin

.

Makiyaj vasitələrində mikrob riski

London Metropolitan Universitetinin müəllimləri makiyaj məhsullarının gigiyena səviyyələrini ölçüb. xəbər verir ki, onlar bununla bağlı diqqətli olmağı tapşırıblar. Bildirilib ki, makiyaj materialları mikrob yaya və istifadəçini

.

Gecə yatarkən başlayan təhlükə - Xəstəliyin ilk siqnalı ola bilər

Nevrologiya Mütəxəssisi Dos. Doktor Aylin Yaman narahat ayaq sindromunun Parkinson xəstəliyinin xəbərçisi ola biləcəyinə diqqət çəkib. xəbər verir ki, o, gecə saatlarında artan ayaq hərəkətlərinin və sancma hisslərinin yüngü

.

Tər qoxusundan xilas olmağın sadə yolu

Tər qoxusunu aradan qaldırmaq üçün müxtəlif antipersperantlardan istifadə edilir. xəbər verir ki, bu vasitələr orqanizm üçün zərərlidir. Həddən artılq istifadəsi müxtəlif dəri xəstəliklərinə o cümlədən, qadınlarda döş xərçəngin

.

Uşaq çarpayılarında zəhərli maddə tapıldı - Valideynlərin diqqətinə

Kanadalı tədqiqatçılar sintetik uşaq döşəklərində istifadə olunan kimyəvi maddələrin uşaqların beyin sağlamlığına və hormon balansına mənfi təsir göstərdiyini müəyyən ediblər. xəbər verir ki, Toronto Universitetinin alimlər

.

Hər gün çörək yediyinizdə nə baş verir? - "Avto pivə sindromu"

Səhər yeməyinin ayrılmaz hissəsi sayılan çörək bəzən düşündüyümüz qədər zərərsiz olmaya bilər. Səhiyyə mütəxəssisləri, xüsusilə də həkim Dr. Mickey Mehta çörəyin hər gün və həddindən artıq istehlakının sağlamlıq üçün cidd

.

Hər gün qaşıq- qaşıq yeyirik - Mədəmizi "deşirmiş"

Ən sevilən ləzzətlərdən biri olan mürəbbənin əslində mədəyə və qaraciyərə böyük zərərləri olduğu məlum olub. xəbər verir ki, şəkər və əlavələrlə zəngin olan bu şirin ləzzət hər gün, xüsusilə səhərlər qaşıq-qaşıq yeyildikdə

turlar.az

sonxeber.az=https://sonxeber.az=sonxeber.az geymler 2025 yemek reseptleri kosmetik vasiteler qara qaragat fitnes və pəhriz tutun faydalari 2025 yaz yay kolleksiyasi google qiz evi ucun geyim cekc pornuxa vidyolar