D vitamini çatışmazlığı hansı xəstəliklərə səbəb olur?

D vitamini çatışmazlığı hansı xəstəliklərə səbəb olur?D vitamini başda sümüklər olmaqla bədənimizin bir çox yerində vacib vəzifələri olan vitamindir.
Milli.Az xəbər verir ki, D vitamini çatışmazlığı və ya azlığı böyüklərdə Osteomalasiya, uşaqlarda isə Raxit xəstəliklərinə səbəb olur.
Həmçinin D vitamini çatışmazlığı ilə demans və demansın ən çox yayılmış forması olan Alzheimer xəstəliyinin inkişaf riski artırır.
D vitamini çatışmazlığın qabağını almaq üçün günəşlənmək  və D vitamini tərkibli qidalar qəbul etmək lazımdır. Ama bütün tədbirlərə baxmayaraq bir sıra ölkələrdə və qocalarda D vitamini çatızmazlığı ciddi sağlıq problemlərinə yol açır.
D vitamini nədir?
D vitamini yağda həll olan vitamindir və bədənimizdə aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirir:
Gidayla qəbul edilən kalsiy və fosforun bağırsaqlardan sorulmasını təmin edir;
Sümük əriməsinə yol açan parathormonun artıq sekresiyasının qabağını alır;
Bədəndə kalsiy və fosfor tarazlığını təmin edir;
İmmun sistemə müsbət təsir göstərir;
Hipertenziya, ürək xəstəlikləri, bəzi onkoloji və autoimmun xəstəliklərə qarşı qoruyucu effekti var.
D vitaminin təbii qaynaqları
D vitamini günəş ışıqları təsiri altında dəridə əmələ gəlir. Əgər Siz hər gün qollarınız, ayaqlarınızı və üzünüzü  örtülməmiş vəziyyətdə 20 dəqiqə günəşin altında saxlasanız, Siz günlük D vitamini dozanızı almısız deməkdir.  Lazimi günəş işığının miqdarı insanin dəri rəngindən, yaşından, günəşlənmə müddəti (20 dəqiqədən az və ya çox) və varsa başqa tibbi problemlərə görə dəyişir.
D vitaminin dəridə əmələ gəlməsi yaşla azalır. Tünd dərililərdə isə vitamin D nin dəridə əmələ gəlməsi üçün günəş altında çox qalmasına ehtiyac var, xüsusilə də qış aylarında. Qeyd edək ki, günəş kremləri (SPF faktoru 20 və çox olan) istifadə edənlərdə D vitamini əmələ gəlmir.
Bəzi gidalarda D vitamini təbii olaraq vardır ( yağlı balıqlar, balıq yağı, yumurta, kürü, bəzi göbələk növləri...)
D vitaminin çatışmazlığının səbəbləri
D vitan çatışmazlığının 3 əsas səbəbi var:
Həm günəşlə alınan, həm də gidalarla alınan D vitaminin az olması;
D vitaminin bağırsaqla sorulmasının pozulması;
Qaraciyər və böyrək xəstəliyi olan insalarda, D vitaminin aktiv formasına çevrilməməsi;
Bəzi dərmanlar. 
D vitaminini az alma problemi
Körpələr, uşaqlar və yaşlı insanlarda daha çox rast gəlinir. Ana südündə D vitamini çox azdır, hazır mamaların bəziləri D vitamini ilə zənginləşdirilmişdir. Yaşlılar xəstəlikləri ilə bağlı özlərinə gida məhdudiyyəti qoyduqlarından (damar sərtliyi və s.) süd və süd məhsullarından, yağlı balıqdan uzaq durmağa çalışırlar. Bununla birlikdə gida qəbulu normal olsa belə bağırsaqdan D vitaminin sorulması azalmışdır.
Kifayət qədər günəş işığı almama problemi
Körpələrin və uşaqların uzun müddət günəş altında qalmaqları dəri xərçəngi riskini artırdığından həkimlər tərəfindən tövsiyyə edilmir. Kök, tünd dərililər və yetərsiz günəş işığı alanlarda D vitamini yetərsizlik riski var. Qocaldıqca bədəndə D vitamini əmələ gəlməsi və vitamin deposu azalır. Bu vəziyyət qış aylarında və şimal bölgələrində yaşayanlar arasında daha çox görülür. Yay aylarında isə günəş kremlərin istifadəsi D vitaminin dəridə əmələ gəlməsinin qarşısını alır.
D vitaminin sorulmasının qarşısını alan xəstəliklər
Bəzi xəstəliklər D vitaminin bağırsaqdan sorulmasına mane olur. Seliakiya, Kron xəstəliyi və kistik fibroz bu xəstəliklər arasındadır.
Mədə və bağırsaqların bir hissəsi çıxarıldığı zaman və artıq çəki müalicəsində istifadə olunan gastric-bypass əməliyyatından sonra da D vitamini əksikliyi görülə bilər. 
Dərmanlar
Kortikosteroidlər (kortizon) kalsiumun  sorulmasını və D vitaminin metabozlizmini pozaraq osteoporozun yaranmasına yol aça bilər.  Köklük müalicəsində istifadə olunan ornistat və xolesterol tərkibli  Xolestiramin D vitaminin bağırsaqlardan sorulmasının qarşısını alır. Epilepsiya müalicəsində istifadə olunan fenobarbital və fenitoin tərkibli dərmanlar D vitaminin qaraciyərdə aktiv formaya çevrilməsinə mane olaraq təsirinin azaldır.
D vitamini çatışmazlığının nəticələri nələrdir?
Qanda kalsium səviyyəsinin aşağı olması (hipokalsemiya)
Qanda fosfor səviyyəsinin aşağı olması (hipofosfatemiya)
Uşaqlarda sümüklərin yumşalması və əyrilməsi ( Raxitizm)
Böyüklərdə sümüklərin yumşalması və əzələ zəifliyi (osteomalasiya)
Sümük kütləsinin azalması  və sümük qırılmasının çoxalması (osteoporoz)/ölkə.az
Milli.Az

Xəbərlər     Baxılıb: 887   Tarix: 11 fevral 2025
f Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

Təhlükəli anlarda beyin niyə yavaşlayır?

Tədqiqatçılar orqanizm kritik şəraitdə olduqda xüsusilə təhlükə ilə qarşılaşdıqda vaxtın niyə "yavaşladığını" izah ediblər. Yeni araşdırmalara görə, bunun əsas səbəbi beynimizin təhlükəyə qarşı hiperfokus rejimin

.

Dünyanın ən faydalı əti açıqlandı - qiyməti münasibdir

Alimlər və dietoloqlar ən sağlam ətin toyuq əti olması ilə razılaşırlar. İndi məhz bu ət ucuz qiymətə, xoş dadına və toxluğuna görə dünyada ən populyardır. Planetdə toyuqların sayı artır ( 23 milyarddan çoxdur) və indi onları

.

Saç tökülməsini dayandıran resept

Minlərlə insan saçlarının sağlam olmasından şikayətlənir. Saç tökülməsi, baxımsız saçlar və tez yağlanan saçlar üçün müxtəlif həllər təklif olunur. Araşdırmalara görə, A, E və K vitaminlərinin saçlara təsiri məlumdur. Bə

.

Mədəniz ağrıyırsa, bunları yeyin

Mədə-bağırsaq problemlərindən biri də köp yaranmasıdır. Bəzən qəbul edilən tərkibində turşu olan qidalar, uzun aralıqlarla yemək yemək, soyuq mədədə şişkinlik hissi yaradır. mədədə köpün yaranmasının qarşısını alan içkilər

.

Diş sağlamlığınız üçün bu qidalara üstünlük verin

Dişlərin sağlamlığını qorumaq yalnız düzgün diş fırçalama və müntəzəm diş həkimi ziyarətləri ilə deyil, həm də düzgün qidalanma ilə mümkündür. Dişləri güclü və sağlam saxlamaq üçün bəzi qidaların istehlakı çox vacibdir. 

.

Yarasalarda yeni növ koronavirus AŞKARLANDI

Braziliyada alimlər yarasalarda MERS-CoV (Yaxın Şərq Tənəffüs Sindromu Koronavirusu) ilə oxşar xüsusiyyətlərə malik yeni növ koronavirus aşkar ediblər. xarici mediaya istinadla xəbər verir ki, braziliyalı tədqiqatçılar Honq-Kon

.

"TikTok"da gündəm olan bu oyuncaq nadir psixi xəstəlik TƏHLÜKƏSİ YARADIR

"TikTok"da gündəm olan sızanaq sıxılması ilə bağlı oyuncaqlar uşaqlarda və onların analarında patomimiya adlı nadir psixi xəstəlik təhlükəsi yaradır. -a istinadən xəbər verir ki, bu barədə "Mash" "Telegram"

.

Bu göyərti əsəbləri sakitləşdirir - Hər gün yeyin

Rusiyalı həkimlər stresslə mübarizədə kömək edən məhsulun adını açıqlayıblar. Məlum olub ki, söhbət ədviyyat və ya salatın tərkib hissələrindən biri kimi istifadə edilən reyhandan gedir. Rusiyalı dietoloq, tibb elmləri doktor

.

"Toyuq korluğu", görmə zəifliyi, "katarakta" - Gözlərimizə hansı qidaların ZƏRƏR VERİR?

"Gözlərin vəziyyəti orqanizmin ümumi sağlamlığından, xüsusilə damar və sinir sistemlərindən asılıdır. Qeyri-sağlam qidalanma göz və görmə problemlərinə səbəb ola bilər. Məsələn, yağlı və duzlu qidalar gözün tor qişasını

turlar.az

sonxeber.az=https://sonxeber.az=sonxeber.az gözəllik məhsulları toy makiyaji sekilleri kosmetoloq seks hekayəsi ailə məktəbi gözəllik sirləri salatların bəzədilməsi ariqlamaq kley lekesi efsane qizliq perdesi vətən