Evlilik sevgini necə öldürür?
Hər kəsin maraqlandığı sualları mütəxəssislər cavablayır ...
Eşq evliliyi öldürür mü?Evlilikdə eşqin ömrü neçə ildir?Qanad çırpan ürəklər ... Həyəcanlı görüşmələr ... Deyərkən evlilik, bal ayı, şirin günlər.. Ya sonra?
DBE Davranış Elmləri İnstitutundan Mütəxəssis Cütlüklər və Ailə Terapist Şirin Hacı Öməroğlu Atçeken hər kəsin maraqlandığı sualı cavablayır."Eşqin Ömrü Var mı?"
İstər kişilər Marsdan,qadınlar Veneradan gəlsin, istər könül yaşı həmişə gənc qalsın.
Ortaq nöqtəyə gəlinən tək bir gerçək var: Eşqin ömürü məhduddur. Neçə gün olduğu müzakirə amma eşq; bir müddət sonra təkamülləşməyə başlayır. Yaxşı, çox aşiq olduğunuz adamla əlaqəniz, xüsusilə evlilik sonra necə bir təkamül prosesinə girər?
Evlilik eşqi öldürür mü?
DBE Davranış Elmləri İnstitutundan Mütəxəssis Cüt və Ailə Terapist Şirin Hacı Öməroğlu Atçeken'e görə çox bir ömrü olduğu və evliliklə enişə keçdiyi bir gerçək.
Ancaq yox olur demək yerinə təkamül keçirir demək daha doğru.Evliliyin insanın həyatındakı ən əhəmiyyətli dönüş nöqtələrindən biri olduğunu izah edən Atçeken, "Evlilik ilə yeni bir dövr başlayır. Təbii ki hər yeni müddət kimi burada da dəyişməyə müqavimət müşahidə edilər.Hər nə qədər bu cütlüyünün çox istəyərək aldığı bir qərar da olsa, bir sistem dəyişir. Bu vəziyyət sancılı bir müddətdir. Bir çox gənc ailəsinin etibarlı və rahat qanadlarının altından çıxıb uçmağa başlarkən böyük daxili gərginlik yaşayır. Bu gərginliklər fərdlər tərəfindən fərq edilməzsə əlaqələrinə əks olunur "deyir.
Xüsusilə nişanlılıq dövrü və ya toy hazırlıqları əsnasında problemlərin artdığına diqqət çəkən Atçeken, Sevgili olarkən tərəflər hələ məsuliyyətlərinin fərqində deyildilər.Ailələriylə və ya öz evlərində daha müstəqil bir həyat keçirirdilər.Halbuki evlilik ilə artıq bir ailə olacaq, məsuliyyətlər və gözləntilər dəyişəcək.Ortaq qərar almaq,güc tarazlığı, fikir ayrılıqları, pul məsələləri, ailələrin mədəni fərqləri və bunun kimi bir çox səbəblə cütlüklər bir çox problem yaşaya bilər "deyir.
Eşq mi? Evlilik mi?
Evlilik əvvəli yaşanan sıx eşq duyğularının evləndikdən sonra davam etməsinin çox mümkün olmadığının vurğulayan Atçeken, "Bu yalnız evliliklə əlaqədar deyil, uzun müddətli əlaqələrədə aiddir.Eşq qarşı tərəfin bilinməzliyindən, adamın partnyoru üçün zehinində meydana gətirdiyi obrazı və aradakı müdaxilələrdən ibarətdir. Təbii olaraq adamı daha yaxşı tanıdıqca, onu daha gerçək bir şəkildə gördükcə və aradakı bəzi maneələri aşıb, güvən meydana gəlməyə başladığında duyğular dəyişir "deyir.
Əgər iki tərəf də bir-biri üçün doğru insansa eşqin bitmədiyini amma təkamül keçirdiyini izah edən Atçeken, Eşq Sevgiyə çevrilər. Sadiqlikdən ibarətdir.Şəfqət,güvən, dinclik, sevgi daha ön plana çıxar.Hətta edilən araşdırmalar bu dəyişmənin adamın bədən kimyası ilə də paralel olduğunu göstərir.Əlaqənin ilk zamanlarında beyində yüzdən çox hormon ifraz olunur. Bunlardan ən əhəmiyyətliləri; qadın və kişidə ifraz olunan testosterondur.Testosteron- ehtirası, norepineprin- həyəcan dalgalanmalarını, seratonin xoşbəxtlik,dopamin isə sıx bir mükafat hissini təmin edir.
Əlaqənin irəliləyən zamanlarında hiss edilən sevgi və bağlılıq isə daha yumşaq, ' qucaqlama hormonu 'deyilən oksitosin və vazopresine'dir. Bu sevgi, güvən və bağlılıq hormonudur "dedi.
Eşqin ömrü neçə gündür?
Eşqin ömrünün adamdan adama dəyişdiyini izah edən Atçeken, "Bəzi münasibətlərdə eşq bir neçə ay, bəzən də bir neçə il çəkə bilər. Bununla birlikdə eşq,sevgi, güvən və bağlılığa çevrilir.Mənə görə çox müddətini düşünmək yerinə, əlaqənin dadını çıxarmaq, onu bəsləmək üçün əlindən gələni etmək və ünsiyyəti artırmaq lazımdır. Bu səbəblə uzun əlaqədən nə gözlədiyimizi yaxşı bilmək və əgər evlilik istəyiriksə nə hissettiyimizə həqiqi bir şəkildə baxmaq əhəmiyyətlidir.Böyük eşqlər evləndikdən sonra sehrini qoruya bilmir deyil, eşq təkamül keçirir, dəyişir ... Və bu hər zaman mənfi mənada qarşılanmamalıdır "deyir.
Eşqi canlı tutmğnın yolları .
Evli cütlüklər eşqi və aralarındakı sevgini canlı tutmağın ən əhəmiyyətli yollarından biri sağlam ünsiyyət olduğunu izah edən Atçeken, Cütlüklər bir-birlərindən gözlədikləri nəisə olur bu dəqiqdir lakin qarşı tərəfi günahlandırmadan və qəlbini qırmadan ifadə etməsi çox əhəmiyyətlidir. Ayrıca cütlüklər bir-biri ilə nə qədər yaxşı yola getsə, aradakı müsbət dünyagörüşü və bağ o qədər güclənər.Birlikdə baş-başa keyfiyyətli zaman keçirmək, əylənə bilmək, çətin zamanlarda dəstək ola bilmək və 'biz' olaraq hiss etmək əlaqəni çox gücləndirər "deyir.
Hər insanın təbiətində şərtsiz sevilmək və qəbul edilmək olduğunu, həyat yoldaşı tərəfindən sevildiyini, hörmət duyulduğunu hiss edən kəslərin bu səbəblə daha uyğunlaşdırıcı davranışlar sərgilədiyini izah edən Atçeken"Eşqin və evliliyin davamı üçün sehrli bir formul verə bilmərik çünki hər fərd və hər əlaqənin quruluşu fərqlidir. Bununla birlikdə təbii ki bəzi nöqtələr da vardır ki əlaqədə bunlara diqqət edilməsi birlikdəliyin keyfiyyətini artırar. Bunlardan ən əhəmiyyətlisi sağlam ünsiyyətdir.Özünü ifadə edə bilmə, cütlüklərin həyatlarında nələr olduğunu danışa bilməsi, maraq, sevgi və təqdirin ifadə edilməsi əhəmiyyət daşıyır. Bunlar sağlam olduğunda cütlüklər eyni zamanda bir-birinin yaxşı yoldaşı da ola bilər; unutmayaq ümumiyyətlə sevgilimizdən, yoldaşımızdan Ayrılsaq da dostluğumuz bir ömür boyu davam edər "
Cütlüklər rollarını unutmamalı ...
Cütlüklərin davamlı küsməsinin, duyğularını dəqiq ifadə etməməsinin, eyhamlar etməsinin və bir-birinin xüsusi sahələrinə hörmət gösterməməsinin əlaqəni çıxmaza soxduğunu izah edən Atçeken, "İnad etmək, fiziki, psixoloji və ya romantik şiddət tətbiq və hər mübahisədə ayrılıq ifadə etmək ciddi böhranlar yaradır. İçində yığıb aqresivcə və ya hirs patlamasıyla döyüş etmək yerinə fikir ayrılıqlarını danışıb razılığa nail olmaq lazımdır
Cütlüklərin arasındakı müsbət qarşılıqlı təsirin artırılması əlaqəni çox daha möhkəm bir hala gətirəcək.Birlikdə keçirilən zamandan kef alınması, bir-birinə kifayət qədər keyfiyyətli zaman ayrılması və sevginin yaxşı ifadə edilməsi lazımdır. Sevgi nə qədər möhkəm olsa yaşanan gərginlikləri unutmaq məsələlərin həll edilməsi və aradakı etibarlı mühitin davamı mümkün olar. Ailəyə uşaq daxil olsa belə ər-arvadın vaxt ayırıb ana-ata rolundan çıxıb birlikdə qadın-kişi olaraq zaman keçirməsi,eşqbazlıqlar etməsi də əlaqəni gücləndirər "deyir.