Qidalanma
Qidalanma müxtəlif qida növlərinin - zülal, yağ, karbohidrat, vitamin və minerlların qidalardan və mayelərdən alınmasıdır. Bütün bu qidalar və mayelər qanda şəkərin səviyyəsinə və Sizin çəkinizə təsir edir.
Amerika Diabet Assosasiyası (ADA) diabetli xəstələrə qidalanmaya aid məsləhətlər hazırlayıb. Bu məsləhətlərin əksəriyyəti diabetdən əziyyət chəkməyənlər üçün hazırlanmış dietadan fərqlənmir.
Kalori
ADA Sizə və sizə nəzarət edən tibb işçisinə məsləhət görür ki, Siz optimal çəkinizi saxlamaq üçün nə qədər qida qəbul etməli olduğunuzu təyin edəsiniz. Bu qida çəkinizi optimal saxlayacaq qədər olmalıdır. Yadda saxlayın yağlar zülal və karbohidratlara nisbətən iki dəfə çox kaloriyə malikdir. Bir qram karbohidrat 4.7 kalori, bir qram zülal 4.2 kalori, bir qram yağ isə 9 kaloriyə sahibdir.
Karbohidrat
ADA Sizə və sizə nəzarət edən tibb işçisinə məsləhət görür ki, gündəlik qida ilə nə qədər karbohidrat qəbul etməsini dəqiq təyin edəsiniz. Karbohidratlara şəkər, nişasta tərkibli məhsullar və s. aiddir.
Xolesterin
ADA sizə gün ərzində 300 mg çox olmamaq şərti ilə xolesterin qəbul etməyə icazə verir. Əgər sizdə ASLP miqdarı yüksəkdirsə 200 mg-dan çox qəbul etmək olmaz.
Yağlar
Əgər sizdə yağların səviyyəsi qanda normaldır və artıq çəkiniz yoxdursa,
-Yağlardan orqanizminizə lazım olan kalorinin 30 %-i qəbul edə bilərsiniz.
-Əgər ASLP qanda çoxluq təşkil edirsə, doymuş yağlarla bütün kalori ethiyatının 10 %-ni almaq mümkündür.
-Yağlardan orqanizminizə lazım olan kalorinin 30 %-i qəbul edə bilərsiniz.
-Doymuş yağlarla bütün kalori ethiyatının 7 %-ni almaq mümkündür.
Əgər Sizin artıq çəkiniz varsa
-Yağlardan orqanizminizə lazım olan kalorinin 20-25 %-ini qəbul edə bilərsiniz
Qida lifləri
ADA gün ərzində 30-35 qram qida lifləri qəbuluna icazə verir. Bu məsləhət həm diabetdən əziyyət çəkənlərə, həm də sağlam insanlara məsləhət görülür.
zülallar
ADA gün ərzində lazım olan kalorinin 10-20 %-ni zülallarla qəbul etməyi məsləhət görür.
Natrium
Belə bir ümumi qayda var: gündəlik qida rasionunda hər kaloriyə 1 mq. natrium qəbul etmək lazımdır. Məsələn: əgər gün ərzində 2000 kalori qəbul edirsinizsə, gündəlik natriumun miqdarı 2 qr-dan çox olmalı deyil. ADA məsləhət görür:
Əgər sizdə qan təzyiqi normaldırsa,
Gün ərzində 2400-3000 mg-dan çox natrium qəbul etməyin
Əgər sizdə qan təzyiqi azacıq yüksəkdirsə,
Gün ərzində 2400 mg-dan çox natrium qəbul etməyin
Əgər sizdə qan təzyiqi çox yüksəkdir və böyrəklərinizdə problem varsa,
Gün ərzində 2000 mg-dan çox natrium qəbul etməyin
Şəkərəvəzedicilər
ADA tərkibində ən az şəkər olan 4 şəkərəvəzedici məsləhət görür. Bunlara Aspartam (nutrasvit, ikvol), Saxarin (Suitenloy, Sprinkl-svit, Svit-10, Şu-qer-tvin), Kalium asesulfam (Svit-1, Sanett) və ya Sukraloza (Splenda) aiddirlər.
Amerika qida məhsulları və dərmanlaın idarəsi sistemi (AQMDİS) özünün gündəlik şəkrəvəzedicilərin yol verilmiş dozasını təyin edib. Bu, vahid çəkiyə hesablanmış və gündəlik təhlükəsiz qəbul üçün nəzərdə tutulmuşdur.