Yanvarda qiyməti DƏHŞƏTLİ dərəcədə qalxacaq ƏRZAQLAR

Yanvarda qiyməti DƏHŞƏTLİ dərəcədə qalxacaq ƏRZAQLARYanvardan Azərbaycan manatının tam üzən məzənnə siyasətinə keçməsi istər-istəməz bir sıra ərzaq məhsullarının bahalaşmasına səbəb olacaq.

Bunu ölkənin xarici ticarət dövriyyəsində qeyri-neft məhsulları üzrə müşahidə olunan mənfi saldoya əsaslanaraq ehtimal etmək mümkündür. Neft məhsullarının ixracından gələn gəlirlər ayrıca olaraq Dövlət Neft Fondunda (ARDNF) toplandığından, bu pulların məzənnəyə təsir yalnız ARDNF-in dövlət büdcəsinə transfertləri şəklində baş verir.

Dövlət Gömrük Komitəsinin (DGK) məlumatına görə, 2016-cı ilin yanvar-oktyabr aylarında ölkəyə 6,9 milyard dollarlıq qeyri-neft məhsulu idxal edilib. Ölkədən isə cəmi 989 milyon dollarlıq qeyri-neft məhsulu ixrac edilib. Yəni ortada 5 milyard dollarlıq fərq var və Dövlət Neft Fondundan dövlət büdcəsinə ediləcək 6,1 milyard manat, yəni indiki məzənnə ilə 3,5 milyard dollar emissiya bu fərqi tam qapaya bilməyəcək. Belə olan şəraitdə həm qeyri-neft idxalının azalması, həm manatın müəyyən qədər devalvasiyası qaçılmaz olacaq. Bu isə öz növbəsində bir çox ərzaq mallarının, xüsusilə də idxal ərzaq mallarının bahalaşmasına səbəb olacaq.

İlkin hesablamalara görə, ölkənin ərzaqa olan tələbatının 11%-i idxal hesabına ödənir. Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) məlumatına görə, 2016-cı ilin yanvar-oktyabr aylarında ölkənin ticarət şəbəkəsində 11,9 milyard manatlıq ərzaq, tütün və içki satılıb. DGK-nin məlumatına görə, həmin aylarda Azərbaycana 1,2 milyard dollarlıq, yəni indiki məzənnə ilə 2,1 miyard manatlıq ərzaq, tütün və içki gətirilib. Yəni ticari ərzaq dövriyyəsinin təxminən 18 faizi idxal hesabına ödənib.

DGK-ın idxalla bağlı məlumatlarını araşdırdıqda bahalaşan malların sırasında ilk yerdə buğda gələcəyini ehtimal etmək olar. Sirr deyil ki, ölkənin ərzaq buğdasına olan əsas ehtiyacı idxal hesabına ödənilir və hər il ölkəyə 1,4 milyon ton buğda gətirilir. 2016-cı ilin yanvar-oktyabr aylarında artıq ölkəyə 1,27 milyon ton buğda gətirilib və buna 234 milyon dollar pul xərclənib. Yəni buğdanın tonu 185 dollara düşüb. Təbii ki, dollar bahalaşarsa, çörək də bahalaşacaq və qiyməti inzibati yollarla saxlamaq mümkün olmayacaq.

Şəksiz bahalaşacaq ikinci ərzaq məhsulu isə şəkərdir. Ölkənin şəkərə olan tələbatının 90 faizi xammal hesabına ödənir. 2016-cı ilin yanvar-oktyabr aylarında artıq ölkəyə 362 min ton şəkər gətirilib və bunun üçün 142 milyon dollardan çox vəsait xərclənib, şəkərin tonu 400 dollara düşüb. Yəni dollar bahalaşarsa, bu ərzaq məhsulunun da bahalaşması qaçılmazdır.

Bahalaşacaq üçüncü geniş istehlak məhsulu siqaretdir. Azərbaycanda istehlak edilən siqaretlərin, demək olar ki, əksəriyyəti idxal tütün hesabına təmin edilir. Düzdür, ölkədə istehlak edilən siqaretlərin 15 faizi, yəni 2 milyard ədəd ölkə daxilində istehsal edilir, amma onun da xammalı əsasən xaricdən gətirilir.

"Xeyli irəliləmə var, 1990-cı illərdə biz ərzağa olan tələbatın 20-22 faizini idxal hesabına təmin edirdik".

Əsasən xaricdən gətirilən çayın, demək olar ki, bütünlüklə xaricdən gətirilən məhsuldan qablaşdırılan bitki yağlarının, təxminən 30 faizə qədəri xaricdən gətirilən kərə yağının bahalaşması qaçılmazdır. Gübrə, maşın və mexanizmlərin də əsasən idxal edildiyi nəzərə alınarsa, bahalaşmanın demək olar ki, bütün ərzağı əhatə edəcəyini ehtimal etməyə imkan yaradır.

Bütün bunlar Azərbaycanda ərzaq təhlükəsizliyi ilə bağlı problemin olduğunu düşünməyə imkan verir. Hər halda, yüz milyonlarla dollar xərclənərək çörək, yağ və şəkərə, həmçinin tərgidilməsi qeyri-mümkün olan siqaretə olan məhz idxal hesabına ödənir. Lakin Nazirlər Kabinetinin sabiq şöbə müdiri Oqtay Haqverdiyev İstipress.com-a müsahibəsində bu məsələdə vəziyyətin elə də təhlükəli olmadığını deyir:

"Ərzağa olan tələbatı 100 faiz daxili istehsla hesabına təmin etmək mümkün deyil. Kəndlərdəki natural istehsal nəzərə alındıqda bizdə tələbatın yalnız 10-12 faizi idxal hesabına ödənir. Deyim ki, bu məsələdə xeyli irəliləmə var. Çünki 1990-cı illərdə biz ərzağa olan tələbatımızın 20-22 faizini idxal hesabına təmin edirdik. Amma bununla belə, həm taxıla, həm şəkərə, həm də tütünə, həmdə bitki yağlarına olan tələbatımız yerli istehsal hesabına ödənilə bilər. Bunun üçün xüsusi proqramlar tərtib olunmalıdır".

Təbii ki, bu proqramlar həyata keçərsə, idxalımız da müəyyən qədər azalar və yüz milyonlarla dollar vəsait ölkədə qalar. Manat da dollar qarşısında şax duraraq əyilməz. Azərbaycan vətəndaşları da milli valyutaları kimi başlarını uca tutarlar. Vəssalam. (istipress.com)

Xəbərlər     Baxılıb: 1794   Tarix: 13 dekabr 2016
f Paylaş

Ustalar.az ustalar sayti

Oxşar xəbərlər

.

Alma qabıqlarını belə istifadə edin: Faydaları bitmir - FOTO

Alma ən məşhur meyvələrdən biridir. Bəziləri qabığı ilə, bəziləri isə qabıqsız yeməyə üstünlük verir. Almanı qabığı olmadan istehlak etmək istəyənlər, alma ilə şirniyyat hazırlayanlar qabığını adətən soyandan sonra atırlar

.

Yorğun olanda gözlərimizi ovuşdurmağın SƏBƏBLƏRİ

Alimlər çoxlu araşdırmalar aparıb və gözlərin ovuşdurulmasının bir neçə səbəbini tapıblar. .   -a istinadən bildirir ki, yeni doğulan körpələr gözlərini ovuşdurursa, bu yorğunluğun açıq əlaməti və yuxu vaxtının gəldiyin

.

Bu yeməkləri sabaha saxlamaq olmaz - Siyahı

İnsanlar çox vaxt ertəsi günə saxlanılan yeməklərin sağlam olub-olmadığını düşünmür. Lakin mütəxəssislər iddia edirlər ki, bəzi yeməklər bir neçə saat keçdikdən sonra xəstəlik mənbəyinə çevrilir. Belə ki, onlar soyuducud

.

Oruc tutmaq xərçəng hüceyrələrinin qarşını alır

Oruc tutmaq immun sistemini yaxşılaşdırır, orqanizmdəki toksinləri aradan qaldırır, iltihabı azaldır, xərçəng hüceyrələrinin yayılmasını ləngidir.  AZƏRTAC-a istinadən türkiyəli həkim Özkan Akyolun mövzu ilə bağlı araşdırmasın

.

Dişlərin saralmasının əsas 9 səbəbi

Dişlərin təbii rəngi diş minasının sıxlığı, diş toxumasının keyfiyyəti (dentin) və dişlərin mikrorelyefi ilə müəyyən edilir. Bu amillər də öz növbəsində genetikadan asılıdır. Bundan əlavə, sağlamlıq vəziyyəti və ya xaric

.

Kimlər mütləq kəsmik yeməlidir?

Kəsmik, mezofil laktik turşu bakteriyalarının təsiri altında həyata keçirilən laxtalanma adlanan prosesdə südün təbii və ya süni fermentasiyası məhsulunun bərk hissəsidir. Süd törəməsi olmasına baxmayaraq, laktoza dözümsüzlüy

.

Həkim: "Estetik əməliyyat etdirənlər öncə psixiatra müraciət etməlidirlər

"Ruhi xəstələrin arasında kriminal hadisələri törətmək üzrə birinci yerdə baş beyində üzvi xəstəlik olan insanlar dayanırlar. Bunlar kimlərdir? Birinci növbədə nə vaxtsa kəllə-beyin zədələnməsi keçirmiş insanlar. İkinc

.

İmsakda bunları yemək ziyanlıdır

Ramazan ayında istehlak edilən qidalara diqqət etmək lazımdır. Qida qəbulu gün ərzində baş vermədiyi üçün imsak vaxtı yediyimiz qidaların müəyyən tarazlıqda olması lazımdır. Bəzi qidaların qəbulu toxluq hissinin azalmasın

.

Beyin sağlamlığı üçün ən yaxşı 5 balıq növü

Beyin insan bədəninin ən mürəkkəb və sirli orqanlarından biridir. Optimal qidalanma ilə qocalığa qədər tam gücü ilə işləyir. Ancaq təəssüf ki, bir çox yemək vərdişlərimiz onun sağlamlığına xələl gətirə bilər.   -a istinadən xəbə

turlar.az

sonxeber.az həkim məsləhəti hamilelikde qidalanma makiyaj instagram baliq qulagi el isleri bayatilar qadın dünyası qidalandirici maskalar kosmetika birlik haqqinda layla saglam qidalanma pehriz vətənə aid bayatı