Yuxunun əhəmiyyəti
İnsan orqanizminin ən çox ehtiyac duyduğu fizioloji hallardan biri yuxu hesab edilir. Faydaları saymaqla bitməyən və beyinin bir funksiyası olan yuxu prosesində heç bir həyati əhəmiyyətli orqan tamamilə dayanmasa da, bədən istirahət edir. Yuxu çatışmazlığı insanın sağlamlığına, əhval-ruhiyyəyə, hətta dəriyə neqativ təsir göstərir. Bu yaxınlarda isə məlum olub ki, yalnız bir həftə ərzində doyunca yatmamaq genlərdə də ciddi pozğunluqlara səbəb ola bilər. Bu, öz növbəsində, stress, immun sistemi və ittihabi proseslərlə birbaşa bağlı olan xəstəliklərin inkişaf riskini yüksəldir.
Bu qərara İngiltərə universitetlərdən birinin əməkdaşları gəliblər. Bunun üçün yuxu pozğunluğu problemi yaşayan 26 nəfər könüllü iştirakçının arasında genlərin fəallığının qiymətləndirilməsi sınağı həyata keçirildi. Sınağın rəhbəri daha əvvəl yuxunu "sağlamlığın sütunu" kimi təsvir edən Derk Universitetinin professoru Yan-Diyk oldu. Professor qeyd etdi ki, yuxu çatışmazlığı ümumi sağlamlıq vəziyyətinə təsir edən bir çox problemlərə səbəb olur. Genlərin fəallığının qiymətləndirilməsi üçün alimlər iştirakçıların qanının RNK analizini ediblər. Bunun üçün onlar 1 həftə doyunca yatmadıqdan sonra, 40 saat boyunca da sayıq vəziyyətdə qalmalı oldular. Bu müddət ərzində isə onlardan hər üç saatdan bir RNK nümunələri alındı. Nəticədə müəyyən olunub ki, həftə boyunca altı saatdan az davam edən yuxu - yəni doyunca yatmamaq, yeddi yüzdən çox genin işinə mənfi təsir göstərir. Belə ki, bu genlərdə minimal və maksimal iş göstəricilərinin fəallığının azalması müşahidə edilib. Yuxu çatışmazlığı bu insanlarda gen nasazlıqları yaratmaqla yanaşı, onların əmək qabiliyyətinin azalmasına da səbəb oldu. Beləliklə məlum oldu ki, tam sağlam həyat sürmək üçün, bütün ciddi işlərimizlə yanaşı yuxumuzun da qayğısına mütləq qalmalıyıq.
f Paylaş