Milyonlarla insanın ölümünə səbəb olan "Qara ölüm"ün necə yayıldığı bilindi

Milyonlarla insanın ölümünə səbəb olan Orta əsr Avropasında 25 milyon insanın ölümünə səbəb olduğu təxmin edilən vəba epidemiyasının düşünüldüyündən fərqli şəkildə yayıldığı ortaya çıxıb.
Milli.Az medicina.az-a istinadən xəbər verir ki, "Qara ölüm" kimi tanınan vəbaya səbəb olan "Yersinia pestis" adlı bakteriya gəmiricilər və birələr arasında təbii şəkildə yayılır.
Birələrin insanları sancaraq xəstəliyi ötürdüyü məlum olduğundan, bunun vəba epidemiyalarının səbəbi olduğu təxmin edilirdi.
"PLOS Biology" jurnalında dərc edilən yeni araşdırmaya görə, Avropada epidemiyanın yayılmasında başqa bir böcək də birə qədər mühüm rol oynamış ola bilər.
İnsan qanı ilə qidalanan bədən bitlərinin "Yersinia pestis" bakteriyasını daşıya biləcəyi bilinsə də, epidemiyaya səbəb olacaq qədər onları yaya bilməyəcəkləri düşünülürdü.
Tədqiqatın baş müəllifi Co Hinnbuş Avropada "Qara ölüm" epidemiyasının tibbi tarixi ilə bağlı uzun müddətdir davam edən mübahisələrə son qoymaq qərarına gəlib. Bu qeyri-müəyyənliyi aradan qaldırmaq üçün elm adamları laboratoriyada bədən bitlərinin bakteriyaları yayma sürətini araşdırıblar.
Bitlər insan dərisinin temperaturunu təqlid edən süni dəri üzərində "Yersinia pestis" olan qan nümunələri ilə qidalandırılaraq yoluxdurulublar. Bu bitlər daha sonra steril süni dəridən qan udaraq bakteriyaları müntəzəm olaraq yaymağa başlayıblar.
Tədqiqatçılar, həmçinin bakteriyaların bitlərdə "Pawlowsky" bezlərini yoluxdura biləcəyini müəyyən ediblər. Bu tüpürcək vəziləri infeksiyanı yalnız həzm sistemində daşıyan bitlərə nisbətən patogeni daha ardıcıl ötürüb. Vəzilərin ifraz etdiyi bir növ sürtkü maddəsinin bakteriyaları bitin ağzına ötürdüyü düşünülür.
Alimlərin fikrincə, bu bitlər insanları dişləyərək xəstəliyi ötürmüş və epidemiyanın yaranmasında rol oynamış ola bilərlər.
Milli.Az

Xəbərlər     Baxılıb: 976   Tarix: 12 iyun 2024
f Paylaş


xidmetler

Oxşar xəbərlər

.

Duş geli ilə saçını yuyanlara həkimdən xəbərdarlıq

Duş geli və ya maye sabunu şampun əvəzinə istifadə etmək saç və baş dərisi üçün ciddi təhlükə yarada bilər. xəbər verir ki, bunu rusiyalı trixoloq Sofiya Belaş deyib. O xəbərdarlıq edib ki, bu üsul tüklərin qırılmasına, parıltısın

.

Aspirin hamilələr üçün faydalıdır?

Son illərdə hamilə qadınlar arasında aspirin istifadəsi barədə maraq artıb.  xəbər verir ki, tibbdə bəzi hallarda aşağı dozalı aspirin hamiləlik dövründə müəyyən faydalar verə bilər. Mütəxəssislərin sözlərinə görə, aşağ

.

Əgər balığın qarnı belədirsə, almayın

Balıq alarkən diqqət edilməli ən vacib məqamlardan biri onun qarın hissəsinin vəziyyətidir. Mütəxəssislərin sözlərinə görə, qarın hissəsi şişkin, yumşaq və ya asanlıqla dağılırsa, həmin balığı almaq təhlükəlidir. xəbər veri

.

2 yaşa qədər uşaqlara qətiyyən belə dərmanları vermək olmaz - Xəbərdarlıq

Uşaqlara öskürək siroplarını səbəbsiz yerə vermək təhlükəli ola bilər. xəbər verir ki, bu barədə rusiyalı pediatr Darya İvanova xəbərdarlıq edib. Onun sözlərinə görə xüsusilə bəlğəmi duruldan dərmanlar körpələr üçün cidd

.

Beyin 32 yaşa qədər yeniyetmə dövründə qalırmış

4 min nəfərin beyin hüceyrələri arasındakı əlaqələr araşdırılıb. xəbər verir ki, nəticələr beynin tək bir, hamar model üzrə inkişaf etmədiyini və daim dəyişdiyini göstərib. İnsan beyninin ömür boyu beş fərqli mərhələsi va

.

Gündüz yatmağın faydaları açıqlandı

Alimlər müəyyən ediblər ki, gündüz yatmağa genetik meyl yaşla bağlı beyin həcminin azalmasını ləngidə bilər. xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri "Sleep Health: Journal of the National Sleep Foundation" jurnalınd

.

Səhərlər enerjili oyanmağın sirri: Yatmazdan əvvəl otağınıza qoyun

Gündəlik yorgunluq, motivasiya çatışmazlığı və bitməyən halsızlıq çox vaxt keyfiyyətli yuxunun olmamasından qaynaqlanır.  xəbər verir ki, səhərlər enerjili oyanmağın yolu isə düşündüyünüz qədər mürəkkəb deyil. . Ev şəraitind

.

3 min insanın nə yeyib-içdiyini illərlə izlədilər - Ürəyi yormayan qidalar açıqlandı

Rusiya və Avropa alimləri apardıqları uzunmüddətli tədqiqat nəticəsində sübut ediblər ki, gündəlik qidalanmada çay, qəhvə, giləmeyvə, qoz-fındıq, kakao, tam taxıllar və zeytun yağı kimi məhsulların olması ürək sağlamlığın

.

Son zamanlar "8-12" yaş arası uşaqlarda bel və boyun ağrılarının səbəbi

"Son zamanlar 8-12 yaş aralığındakı uşaqlarda bel və boyun ağrıları ilə bağlı şikayətlər nəzərəçarpacaq dərəcədə artıb. Halbuki, illər öncə uşaqlarda belə problemlər olmurdu. Bunu fizioterapevt Səidə Kərimova "Xəzə

turlar.az

yay kolleksiyasi hamilelikde qidalanma həkim məsləhəti aybasi ancelina colinin sekilleri 2025 donlari həyat tərzi kosmetika yumurta veten novruz bayramına aid qiz adlari veten haqqinda atalar sozu