Qapaq yoxsa implant? Üstünlükləri, mənfiləri
Yaş artdıqca dişlərdə problemlər yaranmağa başlayır. Çürüyən dişin yerini ya boş saxlamalısan ya da müxtəlif üsullarla bərpa etməlisən. Bərpa üsullarından geniş yayılmış növ protezdir. Lakin, protez gənc nəsil üçün bəyənilməyən üsuldur. Yerdə qalır iki müasir üsul: Ya implant, ya da diş qapağı.
Milli.Az diş implantı ilə diş qapağının fərqini araşdırıb:
İmplant və qapaq dişlərin bərpası üçün iki fərqli üsuldur və onların seçimi dişinizin vəziyyətinə və maddi vəziyyətinizə bağlıdır. Hər iki üsulun öz üstünlükləri və mənfi cəhətləri var:
İmplant diş kökü funksiyasını yerinə yetirən süni titandan hazırlanan şrup şəklində qurğudur. Diş əti altına yerləşdirilir və üzərinə süni diş taxılır.
Üstünlükləri:
• İtirilmiş dişi tamamilə əvəz edir, kök funksiyasını yerinə yetirir.
• Çənə sümüyünün sağlamlığını qoruyur, sümük itkisinə səbəb olmur.
• Digər dişlərə təsir etmir, yanındakı dişləri qoruyur.
• Uzunmüddətli və davamlı həll yoludur, ömrü onilliklər boyu davam edə bilər.
Mənfi cəhətləri:
• Quraşdırılması daha uzun müddət tələb edir (bir neçə ay) və əməliyyat tələb edir.
• Qiyməti daha baha ola bilər.
• Bəzi insanlarda sümük strukturu implant üçün kifayət etməyə bilər və əlavə sümük transplantasiyası lazım ola bilər.
Qapaq zədələnmiş və ya zəif dişin üzərinə taxılan süni örtükdür. Diş hələ də yerində olduğu zaman tətbiq edilir.
Üstünlükləri:
• Dişin təbii kökünü qoruyur və mövcud dişin gücünü və formasını bərpa edir.
• Daha tez bir həll yoludur, quraşdırılması bir neçə həftə ərzində tamamlana bilər.
• Qiymətcə implantdan daha ucuz ola bilər.
Mənfi cəhətləri:
• Diş kökü zəifdirsə və ya zamanla daha çox zədələnərsə, qapaq düşə bilər və ya zədələnə bilər.
• Kuronkadan sonra dişin kökündə problemlər yaranarsa, kanal müalicəsi və ya dişin çıxarılması lazım ola bilər.
• Zədələnmiş və zəif dişi uzun müddət qorumaya bilər, xüsusən də çürük və ya infeksiya baş verərsə.
Belə nəticəyə gəlmək olar ki, implant daha qalıcı, estetik və funksional həll yoludur, xüsusən də diş tamamilə itirildikdə.Qapaq isə dişin qismən zədələndiyi və onun bərpa oluna bildiyi hallarda uyğun ola bilər. Hansı metodun sizin üçün daha uyğun olduğunu diş həkimi ilə müzakirə etmək vacibdir. Dişin vəziyyəti, çənə sümüyü sağlamlığı və büdcə qərarı müəyyənləşdirən əsas amillərdən olacaq.
Diş qapağının ömrü
Diş qapağı dişlərin funksiyasını və estetik görünüşünü bərpa etmək üçün geniş yayılmış bir prosedurdur. Ancaq hər bir müalicə üsulu kimi, diş qapağının da bəzi potensial zərərləri və mənfi cəhətləri ola bilər:
Təbii Dişin Sürətli Aşınması:
Qapağın yerləşdirilməsi üçün dişin müəyyən hissəsi yonulur və təbii diş toxuması itirilir. Bu da dişin təbii strukturunun zəifləməsinə səbəb ola bilər.
Diş Sinirlərinin Zədələnməsi:
Qapaq qoyulan zaman dişin sinirləri təsirlənə bilər. Bu, həssaslıq və ya diş ağrısına səbəb ola bilər. Bəzi hallarda sinir zədələnməsi kanal müalicəsi (endodontik müalicə) tələb edə bilər.
Qapağın Sürüşməsi və Yaxud Çıxması:
Vaxt keçdikcə qapaq düzgün yerləşdirilməzsə və ya yapışdırıcısı zəifləsə, qapaq yerindən sürüşə və ya tamamilə çıxa bilər. Bu, yemək yeyərkən narahatlığa səbəb ola bilər və təkrar müalicə tələb oluna bilər.
Diş Altında Çürük:
Qapaq tam oturmazsa və ya düzgün qulluq edilməzsə, diş ilə qapaq arasında boşluqlar yaranaraq bakteriyaların daxil olmasına səbəb ola bilər. Bu, diş altında çürük və infeksiyaya yol açar.
Allergik Reaksiyalar:
Bəzi insanlar qapaq üçün istifadə olunan materiallara (məsələn, metal ərintilərə) qarşı allergik reaksiya göstərə bilər. Bu isə diş ətində iltihaba və ya digər sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər.
Dişlərin Təbii Hərəkətliliyinə Təsir:
Diş qapağı dişlərin təbii hərəkətliliyinə təsir göstərə bilər və dişlər arasında düzgün uyğunluq problemi yarada bilər. Bu da çeynəmə zamanı narahatlıq yarada bilər.
Estetik Problemlər:
Keramika və ya metal tərkibli qapaqlar zamanla rəngini dəyişə və ya diş ətindən çıxan metal xətti görünə bilər. Bu estetik baxımdan xoşagəlməz ola bilər.
Diş Ətinin Geri Çəkilməsi:
Zamanla diş ətinin geri çəkilməsi baş verə bilər və qapaqla diş arasında boşluq yarana bilər. Bu həm estetik baxımdan, həm də diş sağlamlığı üçün problem ola bilər.
Diş qapağı düzgün yerləşdirildikdə və yaxşı qulluq edildikdə uzunmüddətli və effektiv həll ola bilər. Ancaq qapaq qoyulduqdan sonra müntəzəm diş həkimi ziyarətləri və düzgün ağız gigiyenası bu potensial problemlərin qarşısını almağa kömək edə bilər.
İmplantın ömrü nə qədərdir?
Diş implantlarının ömrü adətən uzunmüddətlidir və düzgün qulluq edildikdə 10-30 il və ya daha çox davam edə bilər. İmplantın ömrünə təsir edən bir neçə amil var:
Material keyfiyyəti: Yüksək keyfiyyətli implant materialları daha davamlı olur. Adətən titandan hazırlanan implantlar çox uzun ömürlüdür.
Stomatoloji qayğı: Düzgün ağız gigiyenası və müntəzəm stomatoloji müayinələr implantın ömrünü uzadır. Dişləri fırçalamaq, diş sapı istifadə etmək və mütəmadi diş həkimi ziyarətləri implantın sağlam qalmasını təmin edir.
Xəstənin ümumi sağlamlığı: İmmun sistemi zəif olan və ya şəkərli diabet kimi xroniki xəstəlikləri olan insanların implantları daha tez zədələnə bilər.
Çənə sümüyünün sağlamlığı: Çənə sümüyünün keyfiyyəti implantın düzgün yerləşməsi və uzunmüddətli istifadəsi üçün çox önəmlidir. Sümükdə resorbsiya (sümük itkisi) baş verərsə, implantın dayanıqlığı azala bilər.
Orta hesabla, implantlar çox uzunmüddətli həll yolu olaraq qəbul edilir və ideal şərtlərdə ömürlük davam edə bilər.
İslam
Milli.Az