"Romatizm" haqqında bilmədiklərimiz - Yüzdən çox xəstəliklə ortaya çıxır
Hər orqan və ya toxuma kimi oynaqlarda də xəstəliklərin meydana gələ biləcəyini söyləyən Romatoloji Mütəxəssisi Prof. Dr. Hakan Erdem, xalq arasında "romatizm" olaraq adlandırılan bu xəstəlik haqqında məlumat verdi.qadınsaytı.az xarici mətbuata istinadən yazını təqdim edir:
Artrit NƏDİR?
Oynaq və ya oynaq dediyimiz strukturlar, sümüklər arasındakı əlaqəni təmin edən və bir çox canlının xüsusilə hərəkət olmaq üzrə bir çox funksiyasında təsirli olan strukturdur. İnsan üçün oynaq olduqca əhəmiyyətlidir. İnsanlarda getmək, qaçmaq, yemək yemək, tutmaq, qavramaq, nəfəs almaq və hətta ayaqda dayanmaq daxil fonksiyonlarımızın oynaqların köməyiylə edə bilərik. Hər orqan və ya toxuma kimi oynaqların də xəstəlikləri var. Oynaqların xəstəlik halı qısaca 'artrit' olaraq təyin olunar. Artrit bir çox xəstəlikdə ortaya çıxan bir nəticədir. Əslində artriti xalq arasında revmatizm olaraq təyin olunan xəstəlik və ya vəziyyət olaraq da ifadə edə bilərik.
Bir çox yerdən da ifadə edildiyi kimi 100-dən çox xəstəlikdə artrit meydana gələ bilər. Artrit hər yaşda, cinsiyyətdə və irqdə görülər. Artrit, ümumi olaraq oynaqda şişlik, ağrı, qızartı və hərəkət itkisi kimi iltihabın təməl ünsürlərini saxlayar. Artrit edən xəstəliklərə görə bu xüsusiyyətlərin hamısı və ya bir qismi xəstələrdə görülə bilər. Artrit, qısa müddətli və ya uzun müddətli olması nəticəsində xəstələrdə hərəkət itkisi, struktur pozuqluqlar və şikəstliklər ortaya çıxa bilər. Ən əhəmiyyətlisi isə artrit böyrək, ürək kimi əhəmiyyətli orqanlardakı infeksiyaların yoldaşlıq etməsidir. Bu orqanlardakı pozuqluqlar isə qalıcı funksiya itkisi hətta ölümlə nəticələnə bilər.
Yüzdən çox xəstəliklə ortaya çıxır
Artiritin NÖVLƏRİ
Təməl olaraq degenerativ, iltihablı, infeksiya və metabolik olaraq dördə ayrılır. Xalq arasında əhənglənmə olaraq ifadə edilən osteoartrit, ən sıx görülən artrit növüdür. Osteoartrit, degenerativ bir artrit olub ümumiyyətlə ağrı və hərəkət məhdudluğu ön planda olub, illər içində funksiya itkisi və şikəstliyə səbəb ola bilər.
Iltihablı artritler isə insandakı müdafiə sistemində meydana gələn pozuqluqları nəticəsində oynaqlarda iltihab ortaya çıxmasıdır. Bu artrit növündə oynaq xaricində digər orqanlarda da cəlb ola bilər. Ən çox bilinən iltihablı artrit tipləri romatoid artrit, spondilartrit və psöriyatik artrit kimi xəstəliklərdir. Bu xəstəliklər dərman və dərman xarici tətbiqlərlə nəzarət altına alına bilər və müalicə edilə bilər. Bu xəstəliklər üçün bir çox dərman tətbiqi mövcuddur.
Yüzdən çox xəstəliklə ortaya çıxır
Infeksiyona bağlı artritler isə göbələk, bakteriya və ya virus kimi mikroorqanizmlərin oynaq girərək xəstəlik meydana gətirmə vəziyyətidir. Digər infeksiyalarda olduğu kimi antibiotik və lazım olsa cərrahi müdaxilələrlə müalicə edilə bilər. Son qrup isə urik turşu yüksəkliyinin səbəb olduğu gut kimi metabolik artritlerdir. Oynaqlarda yığılan strukturlar iltihabı tetiklemesini hücumlar şəklində artrit səbəb olur.
Təməl olaraq oynaqlarda ağrı, şişlik, qızartı, istilik artımı və ya hərəkət məhdudluğu kimi tapıntılardan bir və ya bir neçəsi varsa artrit mütləq düşünülməlidir. Bu tapıntılara əlavə olaraq səhərlər və ya uzun müddət hərəkətsiz qalanda oynaqlarda həbslik və ya ağrı diqqətə çarpanlaşması olursa iltihablı artritler xüsusilə ağla gətirilməlidir.
Nəticə olaraq; romatizma əhəmiyyətli bir vəziyyət olub, bir çox xəstəliyin ən əhəmiyyətli bulgusudur. Bu xəstələrə diaqnoz qoyularaq müalicə edilməsi xəstələrdə mövcud olan ağrı və hərəkət kısıtlılığının düzetilmesinin yanında oynaqlarda və ya orqanlardakı funksiya itkisi və ya şikəstlik kimi vəziyyətlərdən qorunmasını təmin edəcək. Bu səbəblə artriti olan xəstələrin mütləq bir romatoloğa müraciət etməsi tələb olunur.