Sosial fobiya. Mən insanlardan qorxuram

Sosial fobiya. Mən insanlardan qorxuramSosial fobiya cəmiyyət arasında danışarkən, oturarkən, hər hansı işlə məşğul olarkən, sosial fəaliyyət zamanı ortaya çıxan, nevrotik xəstəliklər qrupuna aid olunan psixoloji problemdir.
Qeyd olunan narahatlıqlar yalnız sosial mühitdə yaşanır. Məsələn: evdə tək olanda rahat şəkildə telefonda danışan biri, cəmiyyət arasında telefonda danışa bilmir və təşviş keçirir. Bu hallar artdıqca mühitdən uzaqlaşır və tamamilə özünə qapanır.
Sosial fobiyalı insanlar bu hissləri keçirməmək üçün müxtəlif müdafiə mexanizmlərindən istifadə edir: mühitdən uzaqlaşma, sosial ünsiyyət defisiti, göz kontaktından qaçma, xəyal qurma, alkoqol asılılıq və insanlara qarşı laqeydlik.
Simptomları (əlamətləri):
Sosial fobiyanın əlamətləri fiziki, koqnitiv (zehni) və bihevioral (davranış) olmaqla üç kateqoriyaya bölünür:
1. Fizioloji simptomlar
- Üzün qızarması
- Tərləmə
- Ağızda quruluq
- Ürək döyüntüsünün artması
- Təngnəfəslik
- Titrəmə
2. Zehni (koqnitiv) simptomlar
- Çirkinəm, bəyənilmirəm kimi düşüncələr
- Sevilmədiyini və gücsüz olduğunu ifadə edən düşüncələr
- "Mükəmməl olmalıyam, səhvlərim olmamalıdı"
- "Narahatlığımı bildirməməliyəm"
- "Rahat olmalıyam"
- "Hamı məni bəyənməlidir"
3. Bihevioral (davranış) simptomlar
- Qorxduğu yerə getməmək və ya həmin yeri tərk etmək
- Göz kontaktı qurmamaq
- Mənasız düşüncələr
- Xəyal qurmaq
- Mövzunu dəyişdirmək
- Alkoqol istifadəsi
Sosial fobiyalı insanlar yaşadıqları narahatlıqlara görə bir çox işlərlə məşğul ola bilmirlər və zaman keçdikcə insanlarla ünsiyyətdə çox ciddi çətinliklər yaşayırlar.
Səbəbləri:
Problemin yaranmasında psixososial faktorların təsiri olduqca yüksəkdir. Bu kateqoriyaya həmin insanın ailəsi, ətrafı və dostları aid olunur. Ailə sosial fobik insanın təhsilində ən əhəmiyyətli rol oynayan ünsürdür.
Şəxsiyyət əksər hallarda 0-6 yaş arasındə ailədən aldığı tərbiyə üsuluna görə formalaşır, fərdin sosial proseslər qarşısındakı davranışı ailədən əldə etdiyi təcrübələrə əsasən dəyişir. Tədqiqatlarda qatı, nəzarətçi, mükəmməliyyətçi, tabulara həssas yanaşan, sosial münasibət sevməyən və özünüqiymətləndirmə ilə bağlı hədsiz avtoritarlıq göstərən ailələrdə böyüyən uşaqlarda sosial fobiya riskinin daha yüksək olduğu göstərilir. Belə ailələrdə böyüyən uşaqlarla əsasən ailə üzvləri ilə ünsiyyət yaradılmır və ya uşaq özünü ifadə etmək istədikdə sərt reaksiya ilə qarşılaşır. Həmçinin bu tip ailələrdə cəmiyyətin onlar haqqında fikirləri, nə düşündükləri böyük əhəmiyyət kəsb edir. Ailə üzvləri üzərində sosial təzyiq yüksəkdir.
Sosial fobiyası olan insanların düşüncə strukturlarına nəzər yetirdikdə bəzi xüsusiyyətlər ortaya çıxır:
- Özləri ilə bağlı dəyərsiz cümlələr qururlar
- Hər şeyin mükəmməl olmasını istəyirlər; mükəmməllik başqaları tərəfindən sevilmək üçün lazım olan haldır
- Gördükləri işlərlə bağlı danışarkən daha çox neqativ hissələrə köklənirlər
- İnsanlar münasibətlə ilə bağlı xatirələri əksər hallarda mənfi istiqamətdədir
- Sosial mühitdə olan insanların onlar haqqında mənfi düşüncəyə sahib olduqları fikrindədirlər
- İnsanlar arasında alçaldılmaqdan, yumor obyekti olmaqdan qorxurlar.
- Başqaları onları incitməsin deyə hər şeyi nəzarətdə saxlamağı düşünürlər, lakin daxili həyəcanlarına nəzarət etmədikləri üçün özgüvənləri yoxdur
Terapiyası:
Adətən bu tip insanlar psixoloqa müraciət etməkdə müəyyən çətinliklər, tərəddüdlər yaşasalar da tez bir zamanda müsbət nəticə əldə edə bilirlər. Əsasən koqnitiv-bihevioral terapiyadan istifadə olunur. Psixoloq duyğu və düşüncə üzərində fokuslanır. Çox ağır formalarında farmakoterapiya tətbiq oluna bilər.
Elnur Rüstəmov -  Psixologiya və Konsultasiya Mərkəzinin rəhbəri, psixoloq
Nərmin Quliyeva - Xəzər Universitetinin Psixologiya fakültəsinin tələbəsi
Milli.Az /news.milli.az

Xəbərlər     Baxılıb: 892   Tarix: 21 noyabr 2021
f Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

Həkim xəbərdarlıq etdi: Bu xəstəlik səssizcə insanı kor edə bilər

Göz xəstəlikləri üzrə mütəxəssis cərrah Mehmet Sait Günerigök bildirib ki, xalq arasında "göz təzyiqi" kimi tanınan qlaukoma çox zaman heç bir əlamət vermədən irəliləyir və nəticədə qalıcı görmə itkisinə səbəb ol

.

Litri 20 manatdır - Xərçəngi məhv edir

ABŞ-də alimlər zeytun yağının xərçəngə qarşı gözlənilməz təsirini üzə çıxarıblar. xəbər verir ki, Rutgers Universiteti ilə Hunter College-in birgə apardığı araşdırma nəticəsində məlum olub ki, zeytun yağında təbii şəkild

.

Bu şəxslər avokadodan uzaq dursun

Super qidalar arasında yer alan və sağlamlığa olan saysız faydaları ilə tanınan avokado bəzi insanlar üçün riskli ola bilər. Xüsusilə xroniki böyrək xəstəliyindən əziyyət çəkənlər üçün bu meyvənin tərkibi təhlükə yarada bilər

.

5 dəqiqəyə xoşbəxt olmağın yolu

İnsanlar adətən xoşbəxtliyi pulda, karyera uğurlarında və ya tanınmaqda axtarırlar. Lakin araşdırmalar göstərir ki, əsl xoşbəxtlik daha sadə və gündəlik sosial münasibətlərdə gizlənir. Bir insanla səmimi sarılmaq, ya da sadəc

.

Hər gün yeyirik, ancaq ömrü 10 il qısaldır

Gündəlik yeməklərimizdə çox vaxt fərqinə varmadan istifadə etdiyimiz duz, əslində bədənimiz üçün gizli və ciddi bir təhlükə ola bilər. xəbər verir ki, duz dad qatmaq üçün çox istifadə edilir, amma onun çox miqdarda qəbul

.

Düyü ilə bu məhsulları qəti yemək olmaz

Dietoloqlar xəbərdarlıq edir ki, düyünün bəzi məhsullarla birlikdə qəbulu həzm problemlərinə səbəb ola bilər. bununla bağlı məlumatları təqdim edir:. Düyü ilə nəyi qarışdırmaq olmaz - sağlamlığınıza zərər verə bilərsini

.

Qarındakı piyi 1 aya yox edəcək 9 vərdiş

Qarındakı piyləri 1 aya azaltmağa kömək edə biləcək 9 faydalı vərdiş müəyyən edilib. xəbər verir ki, mütəxəssislər bu sadə üsullarla daha incə görünməyin mümkün olduğunu bildirirlər. Şəkəri azaldın - Qazlı içkilər, şirniyya

.

Yaxşı görmək istəyirsinizsə bu qidalardan çox yeyin

Göz sağlamlığını qorumaq və görmə qabiliyyətini uzun müddət yüksək səviyyədə saxlamaq üçün düzgün qidalanma mühüm rol oynayır. Mütəxəssislər bildirirlər ki, bəzi vitamin və antioksidantlarla zəngin olan qidalar gözləri gücləndirir

.

Baş dərisini "deşmək" saç çıxardır?

Son dövrlərdə geniş yayılmış dəri baxım vasitələrindən biri olan dermarollerin effektivliyi barədə dermatoloqlar fikirlərini bölüşüb. Onların sözlərinə görə bu alət düzgün istifadə olunduqda dəriyə müsbət təsir göstərə bilər

turlar.az

sonxeber.az=https://sonxeber.az=sonxeber.az yaz geyimleri 2025 gelinlikler gözəllik məhsulları hamiləliyə hazırlıq əbdürrəhim bəy haqverdiyev daban agrisi findiq yaginin faydalari 8 mart qoğalın nağlı bayati salam kokelmek