Tükənmişlik sindromu,yoxsa depressiya? - 7 fazası, əlamətləri

Tükənmişlik sindromu,yoxsa depressiya? - 7 fazası, əlamətləriSon illərin ən böyük bəlalarından biri depressiyadır. ÜST-ün proqnozlarına görə, 2020-ci ildə ÜDS xəstəliklərindən sonra yayılmasına görə depressiya 2-ci yeri tutacaq. Buna görə də bu qlobal mövzunun daha ətraflı araşdırılması günümüzün aktual məsələlərindəndir. Alimlər tezliklə depressiyanın hətta epidemiya şəklində yayılacağını proqnozlaşdırır.
Çox zaman depressiyanın ilkin səbəbi kimi xroniki yorğunluq sindromu və ya tükənmə sindromu göstərilir. Termini ("burn out") təbabətə amerikalı psixoanalitik H.Froydenberger gətirmişdir. Sindromun yaranmasında əsas rolu uzunmüddətli və həllini tapmamış streslər oynayır. Sindromun ağır fəsadlar yaratması ilə əlaqədar ÜST stresi XXI əsrin əsas problemlərindən hesab edir.
Sindromun digər psixoloji səbəbi - insana qarşı çox yüksək tələblərin qoyulması, daimi təzyiq və artıq dərəcədə rəqabətli mühitin olmasıdır.
Bu faktorlar pasiyentin istirahətsiz işləməsinə, özünü bütövlükdə bu fəaliyyətə həsr etməsinə səbəb olur; onlar hətta evdə də dincəlmədən aktiv işləməyə davam edir. Gördüyü işin müqabilində lazımi dəyər və qiyməti almadıqda isə özünəinam azalır, daxili balans pozulur və psixoloji kriz qaçılmaz olur. Tükənmə sindromuna meyilli pasiyentlər sırasına ilk növbədə, həkimlər, müəllimlər, menecer və şirkət rəhbərləri, sürücü, pilot və maşinistlər, həmçinin, elektronika və informatika üzrə mütəxəssislər aiddir.
Milli.Az xəbər verir ki, tükənmə sindromu öz inkişafında 7 əsas fazadan keçir.
Birinci fazada pasientlər çox yüksək aktivlik və güclü iradə nümayiş etdirirlər: onlar ən çətin işin öhdəsindən asanlıqla gəlirlər.
İkinci fazada pasient lazımi qiymət almadığına görə işdən bir qədər soyuyur, özünə qapanır. İş qabiliyyəti və işə olan həvəsi azalır.
Üçüncü fazada duyğusal tükənmə, yorğunluq, enerji qıtlığı, ürək narahatlığı, əsəbilik, səbrsizlik, özgüvənin azalması, dəyərsizlik hissi, tənqidə qarşı həssaslıq, qərar vermədə çətinlik, süstlük, boşluq və mənasızlıq hissi, ümidsizlik və 2 tip reaksiya müşahidə oluna bilər: derpessiv (özünəqapanma, özünü günahlandırma), yaxud aqressiv (bütün günahı ətrafdakılarda görür, hər qıcığa qəzəblə reaksiya verir). Bu məqamadək sindromun inkişafı ətrafdakılar üçün nisbətən gizli keçir.
Dördüncü fazadan başlayaraq psixoloji durum və iş qabiliyyətində olan dəyişikliklər artıq qabarıq şəkildə özünü büruzə verir, məsələn, işində yaranan yanlışlıqlar, işlərini təxirə salma, işə gecikmək və s.
Beşinci fazada ətraf mühit onun üçün bütün əhəmiyyətini itirir, psixi simptomlara fiziki (somatik) simptomlar, o cümlədən, xroniki, güclü baş ağrıları, yuxusuzluq, bütün bədəni əhatə edən naməlum mənşəli ağrılar, residivləşən infeksiyalar, mədə - bağırsaq şikayətləri əlavə olunur.
Altıncı fazada fiziki simptomlar ön plana keçir, sadalanan əlamətlərə ürək-damar sistemi tərəfindən simptomlar əlavə olunur, metabolik pozulmalar yaranır.
Yeddinci faza tam ümidsizlik, depressiya, yalqızlıq və ətraf mühitdən təcrid ilə xarakterizə olunur; suisidal fikirlər baş qaldıra bilər.
İnsanı bütövlükdə - həm cismini, həm ruhunu zədələyən bu patoloji sindromun ənənəvi təbabətlə müalicəsi birmənalı nəticə vermir; istifadə olunan kimyəvi preparatlara qarşı asılılığın yaranması ilə yanaşı, onların ciddi yan təsirləri mövcuddur.
Bioloji təbabətlə müalicə üsulları (biotənzimləyici preparatlar, ortomolekulyar vasitələr...) tükənmə sindromunun səbəb və nəticələri ilə effektiv, toksiki təsir olmadan mübarizə aparmağa imkan verir.
Müalicə tədbirləri fazadan asılı olaraq müxtəlif aspektləri əhatə edir. İlk növbədə pasient həyat tərzinin dəyişməsinə, özünə və ailəsinə daha çox vaxt ayırmasına motivasiya olunmalıdır. Yuxu və qida rejiminin normallaşdırılması, açıq havada, təbiət qoynunda gəzinti, aktiv idman, yoqa, meditasiya kimi qeyri-medikamentoz üsullardan geniş istifadə olunur. /medicina.az
Milli.Az /news.milli.az

Xəbərlər     Baxılıb: 1300   Tarix: 22 mart 2021
f Paylaş

Oxşar xəbərlər

.

İçdiyimiz sudakı bu maddə xərçəng yaradır - Şok araşdırma

Böyük Britaniyanın Şeffild Universitetinin alimləri müəyyən ediblər ki, dünyada milyonlarla insan tərkibində yüksək miqdarda arsen maddəsi olan su içir. -a istinadən xəbər verir ki, tədqiqat "Science of The Total Environment"

.

Necə qidalansaq, mədəmiz də bayram edər?

Baharın gəlişinin rəmzi olan Novruz bayramının süfrəsini bol çeşidli yeməklərsiz, şirniyyatsız, çərəzlərsiz təsəvvür etmək mümkün deyil. Amma bu süfrəsini zənginləşdirməyə çalışarkən qidalanmada yol verdiyimiz bəzi səhvlə

.

"Qadının kök və piyli olması faydalıdır" - Professor

Türkiyəli həkim, professor Oytun Erbaş maraqlı açıqlaması ilə diqqət çəkib. -a istinadən bildirir ki, doktor dərialtı piylərin sağlamlığa xidmət etdiyini bildirib. "Dərialtı piylər beyninizi, ürəyinizi sağlam saxlayar

.

Təbii üsulla göz xəstəliklərini necə müalicə etmək olar?

Bütün xəstəliklərin dərmanı təbiətdə gizlidir. Məsələn, aloe bitkisi faydalı xüsusiyyətləri sayəsində bir çox xəstəliklərin, o cümlədən göz zəifliyinin dərmanıdır. axşam.az-a istinadən bildirir ki, hər gün kompüterdən v

.

Cavan dərinin bir nömrəli sirri

Nəmləndirmə dərinin cavan qalmasında böyük rol oynayır. Məhz nəmlilik dəriyə elastiklik, hamarlıq və təravət bəxş edir. axşam.az-a istinadən bildirir ki, quru dəri həmişə qoca görünür. Dəriyə makiyaj edən də səliqəsizdi

.

Qara zirənin inanılmaz faydaları - Hər gün səhər acqarına

Təbii dərman kimi istifadə olunan qara zirə(çörəkotu) əsrlər boyu alternativ təbabətdə istifadə olunur. Hazırda da qara zirə həm müalicə məqsədi, həm də ləzzətli dadına görə tez-tez yediyimiz yeməklərdə istifadə olunur. Anca

.

İnsanlar niyə solaxay doğulur və beyinləri necə fərqlənir?

Sağ əli ilə rahat hərəkət edənlərin üstünlük təşkil etdiyi dünyada əksər şey solaxayları qeyri-dominant əllərindən istifadə edərək uyğunlaşmağa məcbur edir. Dünyada solaxayların payının əhəmiyyətli bir faiz təşkil etməsin

.

Bu 3 məhsul xərçəngdən qoruyur

Terapevt Yelena Malışeva və kardioloq German Qandelman xərçəngin qarşısının alınması üçün faydalı olan 3 məhsulun adını açıqlayıblar. Onlar bu barədə "Birinci Kanal"da yayımlanan "Sağlam yaşa" proqramınd

.

Dünya əhalisi ilə bağlı HƏYƏCAN TƏBİLİ: 2050-ci ilə qədər

Dünyada doğum nisbətləri azalmağa davam edir. -a istinadən bildirir ki, bu barədə beynəlxalq alimlər qrupunun "MedicalXpress"də dərc olunan araşdırmalarında bildirilir. Məlumatda deyilir ki, dünya ölkələrinin yarısınd

turlar.az

sonxeber.az makiyaj etmek qaydalari geyim necə seçməli qadın geyimi tecavuze ugrayan qadinlar psixologiya normal yuxu xatire islamin sekilleri kosmetika şirin qoğal əqrəb qardasa aid haxistalar ikizler qiz adlari