Göyəm haqqında

Göyəm haqqındaGöyəm çox da iri olmayan göyəm ağacının meyvəsidir. Göyəm ağacı kol bitkisinə bənzədiyi üçün onun kol və ya ağac olduğunu qarışdıranlar da var. Onun boyu 1-4 metr, bəzi hallarda isə 8 metr hündürlüyə qədər qalxa bilir. Göyəm ağacının budaqları yanlara doğru düz inkişaf edir, ondan isə kiçik budaqlar çıxır.
Göyəmin yarpaqları oval şəklində və yaşıl rəngdə olur. Yaz aylarında göyəm ağacı daha yaraşıqlı olur. Onun ağ rəngli çiçəkləri ağacın hər tərəfini örtərək gözəl görüntüyə sahib olur. Göyəm aprel-may aylarında çiçəkləyir, çiçəklər töküldükdən sonra isə meyvələr yetişməyə başlayər. Göyəm əkildikdən 2-3 il sonra meyvə verməyə başlayır. Onun meyvələrində bir tum olur. Göyəm meyvəsi dairəvi, tünd göy-qara rəngdə, qabığı zərif boz örtüklə örtülmüş olur. Onun meyvələrinin diametri növündən asılı olaraq 10-15 mm ölçüdə olur. Meyvələr avqust-sentyabr aylarında yetişir və lətini tumundan ayırmaq çətin olur. Göyəmin dadı turşa meyilli şirin və yeməlidir.Havalar çox soyuq olduğu zaman meyvələrin həcmi kiçilir, amma, yenə də dadı əvvəlki kimi qalır.
Göyəm Kiçik Asiya ölkələrində, Qərbi Avropada, Aralıq dənizi ölkələrində, Rusiyanın Avropaya yaxın yerlərində,Qafqazda və Qərbi Sibirdə yabanı halda bitir.
Göyəmin tərkibində saxaroza, fruktoza, alma sirkəsi, pekrin, karbohidratlar, steroidlər, triterlenoidlər, azot birləşmələri, karotin, tanin, qətran, katexin, C, E vitaminləri, flavonoidlər, yüksək miqdarda spirt, prunazin qlikozidi, mineral duzlar,yağlar(linolen, palmitin, stearin, olein, eleosteorin) var. Göyəmin yarpaqları C və E vitaminləri, fenolaskorbin, antosian, flavonoidlərlə zəngindir. Göyəm meyvəsinin hər halından (kompot, kisel, mürəbbə, çem və təzə) mədə və bağırsaq xəstəlikləri zamanı istifadə edilir. Yaralı kolit, dizenteriya, qida toksikoinfeklsiyaları və kandidamikoz xəstəlikləri zamanı göyəm və ondan hazırlanan qidalar orqanizmə çox faydalı təsir göstərir. Bağırsaq infeksiyaları zamanı göyəmdən hazırlanan şərab xəstəliyin sağalmasına səbəb olur.
Göyəm meyvəsi antiseptik, sidikqovucu və orqanizmi möhkəmləndirici təsir göstərir. O ürəkbulanmanı kəsir, maddələr mübadiləsini yaxşılaşdırır, sinir sistemini sakitləşdirir. Göyəmin cavan yarpaqlarından çay dəmləyinb içmək qəbizliyi aradan qaldırır, artıq mayenin xaric olmasını sürətləndirir. Onun kökündən qızdırmasalıcı kimi istifadə edilir.
Göyəm meyvəsi qeyri-spesifik kolit, dizenteriya, ishal, zəhərlənmələr və toksikoinfeksiya xəstəliklərinin əlamətlərini azaldaraq xəstəliyin sağalmasının sürətləndirir.
Göyəmdən mədə, bağırsaq, qara ciyər, böyrəklər, nevralgiya, avitaminoz və maddələr mübadiləsinin pozğunluqları zamanı geniş istifadə olunur.
Göyəmdən hazırlanan preparatlar iltihab əleyhinə, diuretik, bəlğəmgətirici, antibakterial təsirə malik olur.
Göyəm çiçəklərinin dəmləməsi maddələr mübadiləsini yaxşılaşdırır, dəri xəstəliklərini sağaldır, bağırsaqların peristaltikasını normallaşdırır, revmatizma, frunkullar və digər irinli xəstəliklər zamanı xəstəliyin sağalmasına səbəb olur.
Təzə çəkilmiş göyəm şirəsi sarılıq əlamətlərini aradan qaldırır. Onun çiçəklərindən dəmllənmiş çayı qəbizlikdən əziyyət çəkən uşaqlara verməkdə fayda var.
Dəri xəstəlikləri zamanı təzə göyəm şirəsini kompores şəklində qoymaq səpgiləri sağaldır.
Mədə-bağırsaq narahatçılıqları və lyamblya xəstəliyi zamanı təzə göyəm şirəsi içməkdə fayda var.
Onun çiçəklərindən hazırlanan dəmləmə ağız boşluğu və boğazda olan xəstəliklərin sağalmasını sürətləndirir.
Göyəm çiçəyinin dəmləməsi təzyiqi aşağı salır, damar tıxanıqlığının qarşısını alır.
Dəmləməni sirkə ilə qarışdırrıb irinli yaraları silddikdə xəstəliyin əlamətləri aradan qalxır.
Çiçəyinin dəmləməsi sistit, nefrit və xroniki qəbizlik xəstəliyinin sağalmasına səbəb olur. Göyəmin çəyirdəyini udmaq olmaz. Onun tumunda zəhərli sinil turşusu var.  Mütəxəxssislər göyəmdən hazırlanan konservləşdirilmiş məmulatların bir ildən artıq saxlanılmasın əleyhinədirlər. Buna səbəb isə çəyirdəyin tərkibində olan zəhərin qidalara keçə bilməsidir. Çərdəksiz konserv məmulatlarını isə bir-neçə il saxlamaq mümkündür.
Göyəm çox turş dada malik olan meyvə olduğu üçün o mədə turşuluğunun çoxluğundan, qastritdən, mədə yarasından əziyyət çəkənlərdə narahatçılıqlara səbəb ola bilir. Buna görə də belə adamlar yedikləri göyəm meyvəsinin miqdarına diqqət yetirməlidirlər. Nadir hallarda göyəm allergik reaksiyaların baş verməsinə səbəb ola bilir.
Milli.Az / news.milli.az

Xəbərlər     Baxılıb: 719   Tarix: 28 yanvar 2023
f Paylaş

Digər yazılar

Mədə qazı necə keçər?

İnsanlar bəzən çox yeməkdən və ya soyuqlamadan mədə qazları yaşayırlar. Mədə qazı vücudda şiddətli ağrılar və şişkinlik hissi yaradır. Mədə qazı necə keçər?. Mədə qazı həzm sistemi ilə onikibarmaq bağırsağına qədər olan qismind

Çay haqqında bilmədiklərimiz

Çay(ing.tea) dəmləmə və ya qaynama üsulu ilə hazırlanıb içilən alkoholsuz içkidir. Çay çay kolunun yarpaqlarından dəmlənir. Çay kolu plantasiyalarda xüsusi olaraq yetişdirilir. Çay kolu isti və nəm bölgələrdə yetişir.Ən yaxş

Autizmli uşaqlara təlim necə verilməlidir?

Hazırda doğulan hər 68 uşaqdan birinə təsir edən autizm xəstəliyinin bilinən müalicəsi erkən diaqnoz ilə uzunmüddətli xüsusi müalicəvi təlimdir. Hazırda müalicələrin sayəsində 100-də 50 uşaqda autizm xəstəliyi nəzarət altın

Halluks valgus xəstəliyi nədir?

Ayaq baş barmağında çıxıntı, ayaqda ağrıların səbəbi sevə-sevə geyindiyiniz hündürdaban ayaqqabı ola bilər. İmmunitet.az xəbər verir ki, türkiyəli travmatoloq Şərəf Aktaş baş barmaqda bəzən yaranan çıxıntı, ayaqda yarana

Xarici hamiləlik nədir?

Xarici hamiləlik, mayalanmış yumurtanın uşaqlıqdan kənarda yerləşib böyüməsidir. Bəs xarici hamiləliyin əlamətləri nədir?. İmmunitet.az xəbər verir ki, menstruasiya gecikməsi, bulanma, qusma kimi hamiləlik əlamətləri bu zama

Öd kisəsində yaranan daşlar - Tək çarə əməliyyatdır?

Öd kisəsi əksər zaman böyük ağrılar yaratmaz. Ancaq zədələndiyi zaman kəskin şiddətli ağrılar verə bilər. Yaranan daşlar öd kisəsinin boynuna ilişərək ödün fəaliyyətinə maneə olur. Bu vəziyyətdə sıxılan öd kisəsi təzyiq

Protez dişlərdən istifadə edənlər nə üçün kökəlir?

Protez dişlərdən istifadə edənlər qidaları çeynəmədən udduqları üçün yaxşı qidalana bilmirlər. Həmçinin artıq çəki alırlar. İmmunitet.az xəbər verir ki, bu haqda türkiyəli stomotoloq Pertev Kökdemir bildirib. İngilis el

Azərbaycanda uşağın ağzında "Duracell" batareyası partladı

Azərbaycanda LOR həkimə qeyri-adi travma ilə pasiyent gətirilib. xəbər verir ki, LOR cərrah Qəhrəman Qəhrəmanov gənc oğlanı müayinə edib. Məlum olub ki, gəncdə qırtlaq qapağının bir hissəsi yoxdur. Əsas hissəsi dağılıb, ço

Uşaq təsadüfən içki içərsə, nə etməli?

Əgər körpə və ya azyaşlı uşaq gözdən yayınıb alkoqollu içki içərsə, valideynlər hansı yardımı göstərməlidir?. Pediatr Yeqor Qavruşkin uşağa bol maye, adi su verib, həkimə çatdırmağı tövsiyə edir. Alkoqolun dozasından asıl

turlar.az

sonxeber.az adlarin menasi yay kolleksiyasi qadın geyimi qadin ehtirasi artiran dermanlar 2022 burcler tanınmış qadınlar aciq cinsi elaqe kosmetika dan brown uzeyirbeyov un ilk sehnesi