Qida allergiyası nədir? Qida allergiyasının simptomları və müalicəsi
4 yaşdan kiçik uşaqlarda; Yeməkdən imtina etmək, udmaqda çətinlik çəkmək, səbəbsiz ağlamaq, yuxu pozulması, qarın ağrısı, qusma, iştahın azalması və qəbizlik kimi şikayətlər qida allergiyasının əlamətləri ola bilər.
Körpəlik dövründə alerjenlər; Vaxt və miqdar kimi faktorların, mikrob mühitindəki dəyişikliklərin və erkən dövrdə D vitamini çatışmazlığının allergiyanın artmasının səbəbləri olduğunu ifadə edən Uşaq Allergiyası Mütəxəssisi Prof. Dr. Gülbin Bingöl mövzu ilə əlaqədar əhəmiyyətli məlumatlar verdi.
Qida allergiyası nədir?
Qida allergiyası, təbii olaraq alınan qidalara qarşı bədəndə meydana gələn reaksiyaların ümumi adıdır. Qida allergiyasının artan bir sağlamlıq problemi olduğunu vurğulayır. Bu cür allergiya son 10 ildə iki dəfə görülmüşdür.
Ən çox rast gəlinən 8 qida allergiyası; Onları inək südü, yumurta, fıstıq, ağac qoz -fındıq, buğda, soya, qabıqlı balıq və balıq kimi qruplaşdırmaq mümkündür. Bu allergenlər, ölkəmizdə sayı 6,5 milyon olan 0-4 yaş qrupunda 350 min uşağı təsir edir. Körpələrin yüzdə 6'sında və uşaqların yüzdə 4ündə görülən bu tip allergiya, ergenlikdə yüzdə 2, yetkinlikdə isə yüzdə 1ə enir.
Qida allergiyası simptomları
Qida allergiyası tez -tez dəri, mədə -bağırsaq və tənəffüs sistemindəki tapıntılarla özünü göstərir. Kaşıntı, qızartı, ürtiker (ürtiker), ekzema, dodaqlarda və göz ətrafında şişlik kimi simptomlar allergik quruluşlu körpələrin və uşaqların yüzdə 50-60'ında meydana gəlir.
Mədə və bağırsaq sistemində qanlı nəcis, nəcisdə mucus, ürəkbulanma, qusma, qarın ağrısı, kolik, qəbizlik və ishal kimi tapıntılar da eyni nisbətdə görülür. Tənəffüs simptomları daha az yaygındır. Xəstələrin 20-30 faizində burun axması, qaşınma, asqırma, boğazda qaşınma, səsin irəliləməsi, udmaqda çətinlik, öskürək, hırıltı və nəfəs darlığı müşahidə olunur. Ancaq anafilaksi (şok şəkli) vəziyyətində aşağı qan təzyiqi, bayılma, çarpıntı, solğunluq, baş ağrısı və qarışıqlıq yaşanır.4
yaşından kiçik uşaqlarda yeməkdən imtina etmək, udmaqda çətinlik çəkmək, səbəbsiz ağlamaq, yuxu pozulması , qarın ağrısı, qusma, iştahın azalması və qəbizlik yaşanır. Şikayətlər göz ardı edilməməlidir.
4
Müalicə
Müalicə
Körpələrdə və uşaqlarda tapılanları yaxından təqib etmək çox vacibdir. Körpələrdə simptomlar, yəni nəcisdə qan, selikli (sümüklü) nəcis, yaxşılaşmayan qusma, bilinməyən səbəbdən ağlama və narahatlıq və dəri səpgiləri varsa, həkimə müraciət edilməlidir. Bu tapıntılar ana südü verərkən də ortaya çıxa bilər. Çünki qidalanma zülalları ana südündən körpəyə keçir. Bu cür tapıntılara sahib olanlar, xüsusən də şok keçirənlər həkim nəzarəti altında olmalıdır.
Qida allergiyası üçün qəti bir müalicə yoxdur. Bununla birlikdə, Avropa Allergiya və Klinik İmmunologiya Akademiyası, qarşısının alınması üçün bəzi tədbirlər haqqında müxtəlif araşdırmalardan sonra bir hesabat hazırladı. Nəticələrə görə, inək südü ehtiva edən qarışıq körpəyə ilk həftə verilməməlidir. Yaxşı bişmiş yumurta bərk qidaya keçid dövründə verilə bilər. Bundan əlavə, fıstıq allergiyası yüksək yayılmış cəmiyyətlərdə qidalanmaya keçid zamanı veriləcək qidalara fıstıq allergiyası da əlavə edilə bilər.
Qida allergiyası müalicə prosesinin əsası allergiyaya səbəb olan qidaların diyetdən xaric edilməsidir. Körpə ana südü ilə qidalanırsa, ana da bu qidalardan uzaq durmalıdır.
Egzama kimi qida allergiyasından qaynaqlanan simptomları müalicə etmək də vacibdir. Yenə şok riski olan xəstələrdə adrenalin autoinjektorları (adrenalin qələmləri) aparılmalıdır. Uşaq məktəbə və ya uşaq bağçasına gedirsə, bu əşyalar orada saxlanılmalı və nə vaxt istifadə edilməli olduğu barədə uşağa və müəllimlərə məlumat verilməlidir.
6
Ümumiyyətlə həyat keyfiyyətinə təsir edən bu problemlərin və qida allergiyalarının yaşla birlikdə azalması və ya hətta yox olması mümkündür. İnək südü, yumurta, buğda və soya allergiyalarının bir qismi ilk ildə həll olunur və 5-10 yaşında sağalma nisbəti yarıdan çoxdur.
Ancaq tolerantlığın inkişafı yetkinlik yaşına qədər davam edə bilər. Fıstıq, ağacdan yetişən qoz-fındıq bədən tərəfindən daha yavaş inkişaf edir. Bəzən allergiya davam edir. Eyni şəkildə, balıq və qabıqlı balıqlara allergiya da davam edir.
f Paylaş