Uşaqlarda nitq qüsurları. SİMPTOMLAR, FORMALAR

Uşaqlarda nitq qüsurları. SİMPTOMLAR, FORMALARMüasir dövrdə ən çox rast gəlinən problemlərdən biri uşaqlarda nitqin vaxtında inkişaf etməməsidir.
Valideynlər övladlarının danışmamağından, yaxud danışarkən qüsurları olmasından şikayət edirlər: ötən əsrin 70-ci illərinin əvvəllərində həmin problem yalnız 4% təşkil edirdisə, hazırda nitqi qüsurlu olan uşaqların sayı 6 dəfə artıb.
Nitq qüsurlarının səbəbləri arasında ilk növbədə doğuş travmaları, ata-ana arasında olan qan qohumluğu, sosial fon, yəni evdə valideynlərin müxtəlif dildə danışması çoxluq teşkıl edir. Daha bir vacib səbəb cizgi filmlərində olan işiq effektləri və hərəkət dinamikasıdır ki, bunlar da nitqin inkşafını ləngidir.
Ona görə də analar bir sıra məsələlərdə çox diqqətli olmalıdır:
- Uşaq üç aylığında başını çevirmirsə; səsə reaksiya vermirsə
- 4-6 ayında "b","p" kimi səsləri səsləndirmirsə
-  7 aylığında ətrafa reaksiya vermirsə (yəni uşağa acıqlanan zaman ağlamır, güldürərkən gülmürsə)
- 9-10 aylığında kiçik hecaları söyləmirsə, uşaqda nitqin inkşafı ləngiyir, yaxud gələcəkdə qüsurlu nitq formalaşır. Məlumdur ki, nitqi qüsurlu olanlarda özünə inam hissi də zəif olur. Adətən nitqin qüsurlu olmasına uşaq yaşlarda daha çox təsadüf edilir.
Uşaqlarda onun bir neçə formasına rast gəlinir:
- Alaliya - baş beynin hər hansı bir hissəsinin inkşafdan qalması və yaxud patologiyası səbəbindən nitqin olmaması.
- Dizartriya - mərkəzi sinir sistemindəki güclü zədələnmələr nəticəsində baş verir və uşaqlarda tənəffüs zamanı sözün bir hissəsi tamamilə itir. Bəzən dizartriyaları dislaliyalarla qarışdırırlar, lakin dizatriyalarda sözün bir hissəsi itir, dislaliyalarda isə hərf dəyişdirilir.
- Dislaliya - sözlərdə hərflərin istifadəsi dəyişir.
- Rinolaliya - burun-udlaqda adenoidlər və ya burun çəpərində yaranan əyrilik nəticəsində sait səslər ağızdan yox burundan ifadə olunur (tın-tın danışma).
- Loqonevroz (kəkələmə) - söz axınının, səs tembirinin, yaxud heca ritminin pozulmasıdır ki, bu forma getdikcə ağırlaşmağa meyilli olur.
Nitq problemlərinə aparıb çıxaran patogenetik səbəblər də müxtəlif olur:
- Uşaq valideyn arasında əlaqənin olmaması, yaxud zəif olması, məsələn, ana uşaqla danışmır, vərdiyi əşyaların adını soruşmur, yaxud sözlərin ifadəsində ona kömək etmir, sözlərə düzəliş etmir;
- Beyin qabığının ləng inkişafı;
- Somatik xəstəliklər.
Nitq qüsurunun əmələgəlmə səbəblərindən biri autizm xəstəliyidir.
Normal uşaqlarda 1 yaşında göstərici - barmaq formalaşır. Uşaq istədiyini barmağı ilə göstərir.
2 yaşına doğru isə nitqi formalaşır, fikrini sözlər və ya qısa cümlələrlə ifadə edir. Autist uşaqların isə öz dünyası formalaşır, ətraf mühitdən təcrid olunur , bir hərəkətin, yaxud bir əşyanın üzərində təkrarlayıcı hərəkətlər edir, nitqləri isə, yeni uşağın söz ehtiyatı yalnız 1-2 sözdən ibarət olur və həmin sözlər daim təkrarlanır. Belə uşaqlar mütləq psixiatr və nevropatoloq müayinəsindən keçirilməlidir. Müraciət nə qədər erkən olsa, səmərəsi də bir o qədər tez alınar.
Müalicədə dərman preparatları ilə yanaşı həkim-loqopedin hər uşaq üçün ayrıca hazırlanan fərdi məşqləri səmərəlidir.
Zülfiyyə İbrahimova
Milli.Az /news.milli.az

Xəbərlər     Baxılıb: 1263   Tarix: 01 yanvar 2022
f Paylaş


Ustalar.az ustalar sayti

Oxşar xəbərlər

.

Soyuq havalar dərini qurudur – Necə qulluq etməli?

Payızın gəlməsi ilə havaların soyuması və rütubətin azalması dəri sağlamlığına mənfi təsir göstərir. xəbər verir ki, dermatoloqlar bildirir ki, bu mövsümdə insanlar quru, çatlamış və həssas dəri problemi ilə daha çox üzləşir

.

Qışda tez-tez içirik amma hər qurtumu zəhər saçır

Temperaturun enməsi ilə tənəffüs yolu infeksiyaları mövsümü başlayıb. xəbər verir ki, İzmir Katip Çələbi Universiteti Atatürk Təhsil və Araşdırma Xəstəxanasının Yoluxucu Xəstəliklər şöbəsinin həkimi Prof. Dr. Alper Şene

.

Ata olmaq istəyənlərin nəzərinə! - Bu vərdişlərdən uzaq durun

"Telefonların cibdə, noutbukların isə diz üstündə uzun müddət saxlanması, avtomobillərdə oturacaq isidicilərinin istifadəsi, saunaya tez-tez getmək və daimi stress hormon balansını pozur, sperma istehsalını zəiflədir"

.

Səhər yeməyində yeyənin zehni açılır: Alzheymer və demans riskini azaldır

Elm insanlarının fikrincə, qidalanma vərdişində edilən kiçik dəyişikliklər belə erkən yaşda başlayan demansın (yaddaş zəifləməsi) qarşısının alınmasında mühüm rol oynaya bilər. Mütəxəssislər müəyyən qidaların beyni qoruyara

.

İllərdir zərərli olduğu deyilirdi, həkim təkzib etdi - Ziyansızdır

Yeməyi içki ilə içməyin zərərli olduğu fikri mifdir. xəbər verir ki, rusiyalı endokrinoloq və dietoloq, tibb elmləri namizədi Oksana Mixaleva açıqlamasında bunun sadəcə mif olduğunu bildirib. "Yeməyi su, çay və ya kof

.

"Z" nəslinin intim münasibətə niyə marağı yoxdur? - Psixoloq səbəbləri açıqladı

Gənclər arasında aparılan araşdırmalar göstərir ki, zümərlər (Z nəsli anlamına gəlir. Bu termin 1997-2012-ci illər arasında doğulan gəncləri təsvir edir, yəni indiki 13-28 yaş arası insanlar bu nəsilə daxildir ) əvvəlki nəsillərl

.

Ən faydalı payız tərəvəzləri bunlardır

İsti yay günlərini geridə qoyduq. Qarşıdan gələn payız fəslinin özünə xas meyvə və tərəvəzləri var. bu tərəvəzlər arasında ən faydalı olanları təqdim edir. Kərəviz özünə xas ətri və dadı ilə az kalorili qidalar arasında birincidir

.

Gec yatmaq infarkt və diabet riskini artırır – Mütəxəssislərdən xəbərdarlıq

Gec saatlara qədər yatmamaq və səhər gec oyanmaq bir çox insan üçün adi hala çevrilsə də, alimlər bu vərdişin sağlamlıq üçün ciddi təhlükə yaratdığını bildirirlər. xəbər verir ki, Beynəlxalq Tibb Jurnalında dərc olunan yen

.

Ən güclü təbii antibiotik: Udi hindi bitkisinin faydaları

Pandemiyada insanların immuniteti gücləndirən təbii məhsullara marağı da artdı. Bu qidalardan ən önəmlisi isə udi hindi bitkisidir. Udi hindinin faydaları saymaqla bitmir. Bəs udi hindi bitkisi nədir?. xəbər verir ki, ə

turlar.az

geyim necə seçməli geyim və ayaqqabılar yay kolleksiyasi salatlarin bezenmesi baliq qulagi dan el isleri bürclər iyun 2025 daban agrilari kosmetika salam veten haqqinda bayati hakistalar baliq atalar sözü